ΘΕΜΑ: Γνωστοποίηση ρυθμίσεων των άρθρων 1 & 5 του ν.4225/2014 (ΦΕΚ 2, Α΄)

Σας γνωρίζουμε ότι στο ΦΕΚ 2 /7.1.2014 - τ. Α΄, δημοσιεύτηκε ο ν.4225/2014, «Αναβάθμιση και βελτίωση των μηχανισμών είσπραξης των ασφαλιστικών φορέων, πρόστιμα για την ανασφάλιστη εργασία και λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας».

Στο άρθρο 1 του νόμου ρυθμίζεται η ένταξη στην Αναλυτική Περιοδική Δήλωση (ΑΠΔ) του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ των ασφαλιστικών εισφορών υπέρ του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ).

Στο άρθρο 5 καθορίζονται ενιαία ποσοστά ασφαλιστικών εισφορών και ασφαλιστέες αποδοχές για το σύνολο των ασφαλισμένων του ΕΤΕΑ, παλαιούς και νέους (υπαγωγή στην ασφάλιση πριν ή μετά την 01.01.1993).

Συγκεκριμένα:

1. Με το άρθρο 1 του νόμου 4225/2014 επέρχονται οι εξής μεταβολές:

1.1 Με την παράγραφο 1 προβλέπεται ότι για μισθωτούς που υπάγονται στην ασφάλιση του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ οι ασφαλιστικές εισφορές υπέρ του ΕΤΕΑ από 01.12.2013, δηλώνονται από τον εργοδότη υποχρεωτικά στην Αναλυτική Περιοδική Δήλωση (ΑΠΔ) του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.

Την ίδια υποχρέωση έχουν και οι αυτοαπασχολούμενοι ήδη ασφαλισμένοι στο ΕΤΕΑ, δηλαδή κρεοπώλες, εκδοροσφαγείς, ηλεκτρολόγοι, χημικοί, εκπαιδευτικοί ιδιωτικής γενικής εκπαίδευσης (που είναι ιδιοκτήτες εκπαιδευτηρίων). Οι ανωτέρω θα δηλώνουν ως εργοδότες δια της ΑΠΔ την ασφάλισή τους στο ΕΤΕΑ. Για το λόγο αυτό πρέπει να απογραφούν στα Υποκαταστήματα του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. (Σχετ. το Ε40/810/30-12-2013 Γενικό έγγραφο του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ).

Ως εκ τούτου, από 01.12.2013 ισχύει η δήλωση των ασφαλιστικών εισφορών υπέρ του ΕΤΕΑ δια της ΑΠΔ, σύμφωνα με την ισχύουσα για το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ Υπουργική Απόφαση Φ21/544/28-3-2002 (ΦΕΚ Β΄ 414) «Κανονισμός διαδικασιών ασφάλισης για την εφαρμογή της Αναλυτικής Περιοδικής Δήλωσης».

Επισημαίνεται ότι η ένταξη μισθωτών στην ΑΠΔ αφορά μόνο όσους υπάγονται στην ασφάλιση του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.

1.2 Με την παράγραφο 2 του άρθρου αυτού ορίζεται ότι με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, η οποία εκδίδεται εντός δεκαπέντε (15) ημερών από τη δημοσίευση του νόμου, μετά από γνώμη των Διοικητικών Συμβουλίων του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και του ΕΤΕΑ, καθορίζεται ο τρόπος και ο χρόνος είσπραξης και απόδοσης των ασφαλιστικών εισφορών στα οικεία ταμεία και ρυθμίζεται κάθε άλλο ειδικό θέμα ή λεπτομέρεια σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων του εν λόγω άρθρου.

Κατά συνέπεια, εντός της ανωτέρω προθεσμίας, θα εκδοθεί Υπουργική Απόφαση που θα ρυθμίζει όλες τις λεπτομέρειες σχετικά με τη δήλωση και την καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών υπέρ του ΕΤΕΑ δια της ΑΠΔ του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.

2. Με το άρθρο 5 του νόμου 4225/2014:

α) Καθορίζονται ενιαία ποσοστά ασφαλιστικών εισφορών και ασφαλιστέες αποδοχές για όλους τους ασφαλισμένους του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ), παλαιούς και νέους (υπαχθέντες για πρώτη φορά στην ασφάλιση πριν ή μετά την 1.1.1993), τα οποία εναρμονίζονται με τα ήδη ισχύοντα ποσοστά και ασφαλιστέες αποδοχές για τους από 1.1.1993 (νέους) ασφαλισμένους μισθωτούς του ΕΤΕΑ.

β) Καθορίζεται το ποσοστό εισφοράς των αυτοαπασχολούμενων ήδη ασφαλισμένων του ΕΤΕΑ και η βάση υπολογισμού του.

γ) Καταργούνται διατάξεις που προέβλεπαν διαφορετικά ποσοστά ασφαλιστικών εισφορών.

Ειδικότερα, κατά παράγραφο προβλέπονται τα εξής:

2.1 Παράγραφος 1 (Ασφαλιστικές εισφορές μισθωτών) Με τις διατάξεις της παρ. 1 εναρμονίζονται τα ποσοστά εισφοράς ασφαλισμένου και εργοδότη και οι ασφαλιστέες αποδοχές των μέχρι 31.12.1992 (παλαιών) ασφαλισμένων μισθωτών με τα ήδη ισχύοντα για τους από 1.1.1993 (νέους) ασφαλισμένους μισθωτούς.

Σημειώνεται ότι στο ΕΤΕΑ, το οποίο λειτουργεί με ενιαία διοικητική και οικονομική οργάνωση, έχουν ενταχθεί οι ακόλουθοι φορείς επικουρικής ασφάλισης:

• το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης Μισθωτών (ΕΤΕΑΜ),
• οι Τομείς του Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης Ιδιωτικού Τομέα (ΤΕΑΙΤ), ΤΕΑΥΕΚ, ΤΕΑΠΟΖΟ, ΤΕΑΕΙΓΕ, ΤΕΑΥΝΤΠ και ΤΕΑΧ,
• το Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης Δημοσίων Υπαλλήλων (ΤΕΑΔΥ) και οι Τομείς αυτού ΤΕΑΠΟΚΑ και ΤΑΔΚΥ,
• το Ενιαίο Ταμείο Ασφάλισης Τραπεζοϋπαλλήλων (ETAT) ως προς την επικουρική ασφάλιση,
• οι Τομείς ΤΕΑΠ-ΕΛΤΑ, ΤΕΑΠ-ΕΡΤΤ, ΤΕΑΠ-ΟΤΕ και ΤΕΑΠ-ΕΤΒΑ του Κλάδου Επικουρικής Ασφάλισης του Ταμείου Ασφάλισης Υπαλλήλων Τραπεζών και Επιχειρήσεων Κοινής Ωφέλειας (ΤΑΥΤΕΚΩ), και
• ο Κλάδος Ασφάλισης Προσωπικού ΔΕΗ του ΤΑΥΤΕΚΩ ως προς τους κατ' επικουρική ασφάλιση ασφαλισμένους του.

2.1.1 Με το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 1 προβλέπεται ότι, από 01.12.2013 οι ασφαλιστικές εισφορές του ΕΤΕΑ για όλους τους μισθωτούς ασφαλισμένους, ανεξαρτήτως αν υπήχθησαν για πρώτη φορά στην ασφάλιση πριν ή μετά την 01.01.1993, υπολογίζονται σε ποσοστό 3% για τον ασφαλισμένο και σε ποσοστό 3% για τον εργοδότη (συμπεριλαμβανομένου του Δημοσίου) επί των πάσης φύσεως αποδοχών του εργαζομένου, οι οποίες κατά μήνα δεν μπορούν να υπερβαίνουν το εκάστοτε ισχύον ανώτατο όριο (πλαφόν), το οποίο έχει διαμορφωθεί για το έτος 2013 σε 5.543,55€.

Τα ως άνω οριζόμενα, ποσοστά ασφαλιστικών εισφορών και ασφαλιστέες αποδοχές, ισχύουν ήδη για τους νεοπροσλαμβανόμενους μισθωτούς που ασφαλίζονται στο ΕΤΕΑ (άρθρο 38, παρ. 1, ν.4052/2012), για όλους τους από 01.01.1993 μισθωτούς ασφαλισμένους στο ΕΤΕΑ (άρθρο 31, παρ. 1 & 2, ν.2084/1992), καθώς και για την πλειονότητα των ασφαλισμένων μισθωτών του ιδιωτικού τομέα, όπως π.χ. του τέως ΕΤΕΑΜ.

Από την πλήρη εναρμόνιση των ασφαλιστέων αποδοχών των ασφαλισμένων του ΕΤΕΑ εξαιρούνται οι μισθωτοί του δημόσιου τομέα που εμπίπτουν στις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 1 του ν.4024/2011 (ΦΕΚ Α΄ 226), όπως έχει τροποποιηθεί με τις παρ. 6β και 6γ του άρθρου 4 του ν.4151/2013. Δηλαδή οι δημόσιοι υπάλληλοι που αμείβονται με το νέο μισθολόγιο και υπάγονται στο ασφαλιστικό – συνταξιοδοτικό καθεστώς του Δημοσίου ή συνταξιοδοτούνται με βάση δημοσιοϋπαλληλικές διατάξεις.

Για την ανωτέρω κατηγορία ασφαλισμένων του ΕΤΕΑ, τα καθοριζόμενα από 01.12.2013 ποσοστά εισφορών (3% ο εργοδότης & 3% ο ασφαλισμένος) για παλαιούς και νέους ασφαλισμένους, θα υπολογίζονται μέχρι 31.12.2015 επί των ασφαλιστέων – συντάξιμων αποδοχών, όπως αυτές είχαν διαμορφωθεί την 31.10.2011, πριν την εφαρμογή του ενιαίου μισθολογίου.

2.1.2 Με το δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 1 καθορίζονται ενιαία ποσοστά πρόσθετης ειδικής εισφοράς για παλαιούς και νέους ασφαλισμένους μισθωτούς του ΕΤΕΑ από 01.12.2013, ως εξής:

 Ποσοστό 2% για τους υπαγόμενους στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, εκ του οποίου 1,25% βαρύνει τον ασφαλισμένο και 0,75% τον εργοδότη.

 Ποσοστό 3% για τους απασχολούμενους σε υπόγειες στοές μεταλλείων -λιγνιτωρυχείων, σε υποθαλάσσιες εργασίες, καθώς και σε ορυχεία, σταθμούς παραγωγής και δίκτυα της ΔΕΗ, εκ του οποίου 2% βαρύνει τον εργοδότη και 1% τον ασφαλισμένο.

Με την εν λόγω ρύθμιση εφαρμόζονται από 01.12.2013, για τους παλαιούς (πριν την 01.01.1993) ασφαλισμένους μισθωτούς όλων των ενταχθέντων στο ΕΤΕΑ φορέων, τα ποσοστά πρόσθετης ειδικής εισφοράς που ήδη ισχύουν για τους νέους (από 01.01.1993) ασφαλισμένους μισθωτούς φορέων επικουρικής ασφάλισης (βάσει του άρθρου 32, παρ. 1 του ν. 2084/1992) και για όλους τους ασφαλισμένους του τέως ΕΤΕΑΜ (βάσει του άρθρου 4, παρ. 2 του ν. 4075/2012).

2.2 Παράγραφος 2 (Ασφαλιστικές εισφορές αυτοαπασχολούμενων)

Με την παράγραφο 2 προβλέπεται ότι, από 01.12.2013 το ποσό της ασφαλιστικής εισφοράς των αυτοαπασχολούμενων ήδη ασφαλισμένων του ΕΤΕΑ υπολογίζεται σε ποσοστό 6% επί της ασφαλιστικής κατηγορίας, στην οποία καταβάλλονται εισφορές στον οικείο φορέα κύριας ασφάλισης. Το σύνολο της εισφοράς βαρύνει τους ασφαλισμένους.

Με την ρύθμιση αυτή εναρμονίζονται τα ποσοστά εισφοράς και η βάση υπολογισμού τους και για όλους τους αυτοαπασχολούμενους ασφαλισμένους του ΕΤΕΑ, ανεξαρτήτως αν πρόκειται για παλαιούς ή νέους ασφαλισμένους (υπαχθέντες στην ασφάλιση πριν ή μετά την 01.01.1993).

Επισημαίνεται ότι, η εν λόγω διάταξη αφορά τους αυτοαπασχολούμενους ήδη ασφαλισμένους των ενταχθέντων στο ΕΤΕΑ φορέων επικουρικής ασφάλισης, ήτοι:

α) κρεοπώλες, εκδοροσφαγείς και ηλεκτρολόγους, ασφαλισμένους στο τέως ΕΤΕΑΜ,

β) χημικούς, ασφαλισμένους στο τέως ΤΕΑΧ,

γ) εκπαιδευτικούς ιδιωτικής γενικής εκπαίδευσης (που είναι ιδιοκτήτες εκπαιδευτηρίων), ασφαλισμένους στο τέως ΤΕΑΕΙΓΕ, καθώς στην ασφάλιση του ΕΤΕΑ υπάγονται υποχρεωτικά μόνο νεοπροσλαμβανόμενοι μισθωτοί (όχι αυτοαπασχολούμενοι) και οι ήδη ασφαλισμένοι των εντασσόμενων ταμείων - τομέων ή κλάδων επικουρικής ασφάλισης (άρθρο 37, παρ. 1 του ν.4052/2012).

2.3 Παράγραφος 3 (Καταργούμενες διατάξεις)

Από την έναρξη ισχύος του νόμου, δηλαδή από 01.12.2013 καταργείται, για λόγους κωδικοποίησης και αποφυγής παρερμηνειών, το δεύτερο, τρίτο και τέταρτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 38 του ν.4052/2012 (Α΄ 42) για τις ασφαλιστικές εισφορές του ΕΤΕΑ, καθώς και κάθε άλλη αντίθετη με τα οριζόμενα στο παρόν άρθρο διάταξη (γενική ή ειδική ή καταστατική).

Συμπερασματικά, από τις διατάξεις του άρθρου 5 προκύπτει:

Από 01.12.2013:

1. Ισχύει ενιαία ασφαλιστική εισφορά υπέρ του ΕΤΕΑ για το σύνολο των ασφαλισμένων του, καθοριζόμενη σε ποσοστό 6%, επιμεριζόμενο σε 3% για τον εργοδότη και 3% για τον ασφαλισμένο.

Καταργείται κάθε διαφορετικό ποσοστό ασφαλιστικών εισφορών, προβλεπόμενο από καταστατικές διατάξεις εντασσόμενων στο ΕΤΕΑ φορέων.

2. Ισχύει ενιαία βάση υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών (ασφαλιστέες αποδοχές) για το σύνολο των ασφαλισμένων του ΕΤΕΑ, καθοριζόμενη στο σύνολο των αποδοχών, η ισχύουσα δηλαδή για τους νέους ασφαλισμένους (πρώτη ασφάλιση μετά την 01.01.1993).

Επιπλέον, για τις ασφαλιστέες αποδοχές ισχύει το πλαφόν των 5.543,55€, καταργούμενης κάθε διαφορετικής πρόβλεψης.

Εξαιρούνται της εναρμόνισης των ασφαλιστέων αποδοχών οι δημόσιοι υπάλληλοι που αμείβονται με το νέο μισθολόγιο και υπάγονται στο ασφαλιστικό – συνταξιοδοτικό καθεστώς του Δημοσίου ή συνταξιοδοτούνται με βάση δημοσιοϋπαλληλικές διατάξεις. Για την ανωτέρω κατηγορία ασφαλισμένων, τα καθοριζόμενα ποσοστά εισφορών (3% ο εργοδότης και 3% ο ασφαλισμένος) θα υπολογίζονται μέχρι 31.12.2015 επί των πάσης φύσεως ασφαλιστέων αποδοχών (Β.Μ. και πρόσθετες αποδοχές), όπως αυτές είχαν διαμορφωθεί την 31.10.2011.

3. Ισχύουν ενιαία ποσοστά πρόσθετης ειδικής εισφοράς για το σύνολο των ασφαλισμένων που υπάγονται στο καθεστώς των βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων (ΒΑΕ). Προϋπόθεση υπαγωγής στο καθεστώς των ΒΑΕ για το ΕΤΕΑ αποτελεί η αντίστοιχη ασφάλιση στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. Κατηγορίες ασφαλισμένων που υπάγονταν στο καθεστώς των ΒΑΕ μόνο για την κύρια ασφάλιση, από 01.12.2013 ασφαλίζονται στα ΒΑΕ υποχρεωτικά και για την επικουρική τους ασφάλιση.

Κατηγορίες ασφαλισμένων που υπάγονται σε ειδικά καθεστώτα ασφάλισης του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, καταβάλλουν πρόσθετη ειδική εισφορά υπέρ του ΕΤΕΑ μόνο εφόσον εντάσσονται στην κατηγορία των BAE.

Συνεπώς, κατηγορίες ασφαλισμένων οι οποίες ανήκουν σε ειδικό συνταξιοδοτικό καθεστώς του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, πλην όμως δεν εντάσσονται στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, δεν καταβάλλουν πλέον πρόσθετη ειδική εισφορά υπέρ του ΕΤΕΑ.

4. Οι αυτοαπασχολούμενοι ασφαλισμένοι στα τέως Ταμεία ΕΤΕΑΜ, ΤΕΑΧ και ΤΕΑΕΙΓΕ, συνεχίζουν την ασφάλισή τους στο ΕΤΕΑ, καταβάλλοντας το σύνολο των ασφαλιστικών εισφορών (ποσοστό 6%) επί των αποδοχών – ασφαλιστικών κατηγοριών στις οποίες υπολογίζονται οι ασφαλιστικές εισφορές για τον φορέα κύριας ασφάλισής τους. Κάθε προηγούμενη διαφορετική πρόβλεψη καταργείται.

Διευκρινίζεται ότι οι κοινοποιούμενες διατάξεις αφορούν μόνο στα ποσοστά των ασφαλιστικών εισφορών και τις αποδοχές επί των οποίων αυτές υπολογίζονται (ασφαλιστέες αποδοχές).

Συνεπώς, ειδικές διατάξεις οι οποίες προβλέπουν επιπλέον καταβολή εισφορών σε ειδικές περιπτώσεις (π.χ. κράτηση Α΄ μισθού) διατηρούνται σε ισχύ.

Μετά την έκδοση της προβλεπόμενης από την παρ. 2 του άρθρου 1 Υπουργικής απόφασης θα εκδοθεί νέα σχετική εγκύκλιος.

Παρακαλούμε για την ορθή εφαρμογή των κοινοποιούμενων διατάξεων και τη μέριμνα για την άμεση ενημέρωση των υπόχρεων για την εκκαθάριση των ασφαλιστικών εισφορών υπέρ του ΕΤΕΑ.

Γραφείο Διοικητή ΕΤΕΑ                      Ακριβές Αντίγραφο

Ο Υποδιοικητής ΕΤΕΑ                  Η Πρ/νη Τμ. Γραμματείας καα

Αθανάσιος Αθανασίου                   ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΟΥΤΕΡΗ