ΘΕΜΑ: Ατελής εισαγωγή ειδών για δωρεάν διανομή σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες.

Με αφορμή ερωτήματα που έχουν περιέλθει στην υπηρεσία μας αναφορικά με την εισαγωγή ειδών από τρίτες χώρες (εκτός Ε.Ε.), τα οποία πρόκειται να διατεθούν δωρεάν σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, εν προκειμένω πρόσφυγες/μετανάστες, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

i. Όσον αφορά τη δυνατότητα εισαγωγής ειδών με απαλλαγή από δασμούς και Φ.Π.Α

1. Σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 61-65 του Κανονισμού (ΕΚ) 1186/2009 (L 324/23 10.12.2009) για τη θέσπιση του κοινοτικού καθεστώτος τελωνειακών ατελειών, (πρώην άρθρα 65-69 του Καν. ΕΟΚ 918/83), παρέχεται απαλλαγή από τον εισαγωγικό δασμό στα είδη πρώτης ανάγκης, τα οποία εισάγονται από κρατικούς ή άλλους εγκεκριμένους ευαγείς ή φιλανθρωπικούς οργανισμούς, προκειμένου να διανεμηθούν δωρεάν σε απόρους.

Επίσης, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του άρθρου 38 παραγρ. 1α και υπό την επιφύλαξη των άρθρων 39-42 του Ν. 1684/87 (ΦΕΚ Α' 18), με τις οποίες ενσωματώνονται οι αντίστοιχες διατάξεις της οδηγίας 83/181/ΕΟΚ του Συμβουλίου (νυν οδηγία 2009/132/ΕΚ του Συμβουλίου), απαλλάσσονται από το Φ.Π.Α τα είδη πρώτης ανάγκης που αποκτούν δωρεάν και εισάγουν δημόσιες υπηρεσίες και οργανισμοί ή άλλα εγκεκριμένα κοινωφελή ή φιλανθρωπικά νομικά πρόσωπα, προκειμένου να τα διανείμουν δωρεάν σε απόρους.

Για την απαλλαγή από τις ανωτέρω επιβαρύνσεις, ως "είδη πρώτης ανάγκης”, νοούνται τα αγαθά που είναι απαραίτητα για την ικανοποίηση των άμεσων ανθρώπινων αναγκών, όπως τα τρόφιμα, τα φάρμακα, τα ενδύματα και τα κλινοσκεπάσματα.

Επιπλέον, σύμφωνα με την αριθμ. Δ. 745/52/ΠΟΛ. 30/20-6-1984 Ε.Δ.Υ.Ο., με την οποία κοινοποιήθηκαν τα άρθρα 65-69 του Καν. 918/83 (νυν άρθρα 61-65 του Καν. 1186/09), σε συνδυασμό με την αριθμ. 1285/80/ΠΟΛ.29/19.12.1986 όμοια, με την οποία κοινοποιήθηκαν τα άρθρα 38-42 του ν. 1684/87, ως δικαιούχα απαλλαγής πρόσωπα ορίζονται :

(α) τα ευαγή, κοινωφελή ή φιλανθρωπικά ιδρύματα και λοιπά νομικά πρόσωπα που αναγράφονται στην παράγραφο 1 του άρθρου 6 του Ν. 3686/57, συμπεριλαμβανομένων των φιλανθρωπικού χαρακτήρα οργανώσεων μελών του ΑΣΕΟ (Αμερικανικό Συμβούλιο Εθελοντικών Οργανώσεων) του Ν.Δ. 1081/71.

Ειδικότερα, με την παράγραφο 1 του άρθρου 6 του Ν. 3686/57, όπως ισχύει, δικαιούχα ατέλειας πρόσωπα είναι τα Νοσοκομεία Κοινωφελούς Χαρακτήρα, Φιλανθρωπικά και Ευαγή Ιδρύματα, Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου Φιλανθρωπικού Χαρακτήρα, Ορφανοτροφεία, Βρεφοκομεία, Άσυλο Ανιάτων, Οργανισμός Διαθέσεως Αρωγής Φίλων Ελλάδος, Ιδρύματα Προστασίας Τυφλών.

(β) τα αναγνωρισμένα φιλανθρωπικά σωματεία του Ν.Δ. 1111/72 «Περί Φιλανθρωπικών Σωματείων»,

(γ) οι Δήμοι και Κοινότητες,

(δ) τα Υπουργεία Υγείας και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.

Η απαλλαγή από ΦΠΑ χορηγείται μόνο εφόσον πληρούνται σωρευτικά οι ανωτέρω προϋποθέσεις, ήτοι τα είδη να αποστέλλονται δωρεάν στα ανωτέρω δικαιούχα απαλλαγής πρόσωπα και με σκοπό τη διανομή τους σε απόρους. Σε περίπτωση που τα ανωτέρω είδη δεν προσφέρονται δωρεάν, δηλ. αποτελούν αντικείμενο αγοράς από τα ανωτέρω πρόσωπα, η απαλλαγή χορηγείται μόνο για το δασμό.

Επιπροσθέτως, οι ως άνω απαλλαγές χορηγούνται μόνο εφόσον οι οργανισμοί τηρούν λογιστικά βιβλία, τα οποία επιτρέπουν τον έλεγχο των εργασιών τους και παρέχουν όλα τα εχέγγυα που κρίνονται απαραίτητα. Η αρμόδια Τελωνειακή Αρχή εξετάζει σε κάθε περίπτωση τον φιλανθρωπικό χαρακτήρα του οργανισμού ή νομικού προσώπου.

2. Επιπλέον, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 128 του Καν. (ΕΚ) 1186/2009 και 27 παρ. 1στ περ. ββ του ν. 2859/00 απαλλάσσονται από δασμό και ΦΠΑ αντίστοιχα, οι εισαγωγές αγαθών που πραγματοποιούνται για τις ανάγκες αναγνωρισμένων από την Ελλάδα διεθνών οργανισμών υπό τις προϋποθέσεις και εντός των ορίων που καθορίζονται από τις ιδρυτικές τους συμβάσεις ή τις συμφωνίες για την εγκατάστασή τους στην Ελλάδα. Ειδικότερα, σύμφωνα με το ν. 412/1947 (ΦΕΚ 213/Α') περί κυρώσεως της Σύμβασης περί προνομίων και ασυλιών των Ηνωμένων Εθνών, σε συνδυασμό με τον Α.Ν 585/1945 περί κυρώσεως της Χάρτας των Ηνωμένων Εθνών, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών στα πλαίσια του σκοπού ίδρυσής του και των αρχών του να επιτυγχάνει διεθνή συνεργασία επιλύοντας τα διεθνή προβλήματα οικονομικής, κοινωνικής, πολιτιστικής και ανθρωπιστικής φύσεως δύναται να παραλαμβάνει ατελώς εισαγόμενα αγαθά. Η απαλλαγή από τον εισαγωγικό δασμό και τον ΦΠΑ των αγαθών που εισάγονται από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών χορηγείται με τη διαδικασία της αριθμ. Π. 6791/645/07.10.1986 Α.Υ.Ο. (ΦΕΚ 703/Β').

Διευκρινίζεται ότι η απαλλαγή από δασμό και ΦΠΑ χορηγείται υπό την προϋπόθεση ότι το οικείο τελωνειακό παραστατικό υποβάλλεται από το δικαιούχο απαλλαγής πρόσωπο.

Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με τη ανωτέρω Α.Υ.Ο. για τη χορήγηση της απαλλαγής κατά την εισαγωγή ειδών από τον ως άνω Διεθνή Οργανισμό θα προσκομίζεται στο τελωνείο εισαγωγής έγγραφο θεωρημένο από την αρμόδια Υπηρεσία του Υπουργείου Εξωτερικών, στο οποίο θα αναγράφονται λεπτομερώς τα εισαγόμενα αγαθά και ο προορισμός τους.

3. Σύμφωνα με την αριθμ. 1067431/2570/26-6-1989 ΕΔΥΟ, ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός δύναται να παραλάβει με απαλλαγή από τον εισαγωγικό δασμό είδη μεταχειρισμένου ιματισμού και υπόδησης, φάρμακα και λοιπά παρεμφερή είδη που αποστέλλονται δωρεάν προκειμένου να διανεμηθούν δωρεάν σε απόρους.

4. Επισημαίνουμε ότι η αρμόδια Τελωνειακή Αρχή σε κάθε περίπτωση διενεργεί ελέγχους για τη διαπίστωση ότι τα είδη που εισήχθησαν με απαλλαγή από δασμούς και φόρους χρησιμοποιήθηκαν για τους σκοπούς για τους οποίους χορηγήθηκε η απαλλαγή. Για το λόγο αυτό πρέπει να τίθενται στη διάθεσή της στοιχεία που αφορούν τη διανομή, όπως είναι ενδεικτικά τα πρόσωπα στα οποία πρόκειται να προσφερθούν τα ανωτέρω είδη, ο χρόνος και ο τόπος της δωρεάς, κλπ. (σχετική η αριθμ. 5005398/204/6-2-2009 ΕΔΥΟ για τη νόμιμη χρήση ατελώς παραδοθέντων ειδών).

ii. Ως προς τη διαδικασία εκτελωνισμού αποστολών ανθρωπιστικής βοήθειας

• Σε επίπεδο τελωνειακής νομοθεσίας και πρακτικής, οι εν λόγω αποστολές αντιμετωπίζονται κατά απόλυτη προτεραιότητα και υποβάλλεται στην αρμόδια τελωνειακή αρχή παραστατικό με τον τίτλο ΕΔΕ Άνευ Στατιστικής Εισαγωγής, εφόσον πρόκειται περί αποστολών μη εμπορικού χαρακτήρα μέχρι του στατιστικού ορίου των 1000 ευρώ,

σύμφωνα με τα οριζόμενα στην αρ. πρωτ. Δ19Α 5041356 ΕΞ 2013 /28-11-2013 ΕΔΥΟ (ΑΔΑ: ΒΛ12Η-ΗΚΠ).

• Επίσης σύμφωνα με την προαναφερόμενη ΕΔΥΟ, η ηλεκτρονική υποβολή του ΕΔΕ Άνευ Στατιστικής δεν είναι υποχρεωτική στην περίπτωση μη εμπορικών αποστολών, συνεπώς τα δικαιούχα πρόσωπα (παραλήπτες) χρησιμοποιούν το έντυπο ΕΔΕ Άνευ Στατιστικής και η καταχώρηση των στοιχείων στο Ολοκληρωμένο Πληροφορικό Σύστημα Τελωνείων ICISnet γίνεται από τον αρμόδιο υπάλληλο του εν λόγω τελωνείου. Εντούτοις, σε περίπτωση υποβολής του ΕΔΕ Άνευ Στατιστικής από επιτηδευματία/οικονομικό φορέα, είτε αυτός λειτουργεί ως διασαφιστής είτε ως αντιπρόσωπος, η ηλεκτρονική υποβολή είναι υποχρεωτική.

• Για τις αποστολές η αξία των οποίων υπερβαίνει το στατιστικό όριο των 1.000 ευρώ υποβάλλεται κανονική διασάφηση (ΕΔΕ), κατά τα οριζόμενα στην αρ. πρωτ. Δ19Α 5041357 ΕΞ 2013 /28-11-2013 ΕΔΥΟ (ΑΔΑ: ΒΛ12Η-ΑΝΝ).

• Σε κάθε περίπτωση, οι τελωνειακές αρχές συνδράμουν τους παραλήπτες για την ορθή συμπλήρωση του τελωνειακού παραστατικού με τους προβλεπόμενους κωδικούς ατέλειας και συγκεκριμένα στη θέση 37β με τον κωδικό απαλλαγής C20 ή 3ΑΖ κατά περίπτωση για το δασμό και στο πεδίο «Κωδικός Ατελείας» στην Καρτέλα «Είδη» με τον κωδικό απαλλαγής Ι10 ή G20 αντίστοιχα για το ΦΠΑ, καθώς και τη δασμολογική κατάταξη των εμπορευμάτων που παραλαμβάνονται από ευαγείς ή φιλανθρωπικούς οργανισμούς στον κωδικό 9919 00

00.

• Επισημαίνουμε ότι πέραν των διατυπώσεων που αφορούν την εισαγωγή και παράδοση των ειδών αυτών στους παραλήπτες, ενδέχεται να απαιτηθεί, αναλόγως του τρόπου μεταφοράς τους, τήρηση διατυπώσεων για την κάλυψη της διακίνησής τους από το σημείο εισόδου τους στο τελωνειακό έδαφος της Ε.Ε. έως το σημείο παραλαβής τους, ή, εφόσον πρόκειται για είδη που προέρχονται από Κράτη-Μέλη της Ε.Ε., να απαιτηθεί απόδειξη του κοινοτικού τους χαρακτήρα στην αρμόδια τελωνειακή αρχή εισόδου. Για το σκοπό αυτό, θεωρούμε σκόπιμο να σας ενημερώσουμε ότι προσφορότερος τρόπος διακίνησης είναι η απευθείας αεροπορική μεταφορά από το σημείο αποστολής τους έως το σημείο παραλαβής τους.

• Στο σημείο αυτό και προκειμένου να αποφευχθούν καθυστερήσεις στον εκτελωνισμό σε νησιά όπου η Τελωνειακή Αρχή δεν έχει αρμοδιότητες τελωνισμού (πχ. Κως), οι αρμόδιες Τελωνειακές Περιφέρειες παρακαλούνται όπως ανταποκριθούν άμεσα, εγκρίνοντας τον κατ’ εξαίρεση τελωνισμό των αποστολών ανθρωπιστικής βοήθειας στα συγκεκριμένα Τελωνεία αρμοδιότητάς τους, σύμφωνα με το άρθρο 7 παρ. 2 της Τ.636/5020/0019/89 ΑΥΟ, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.

ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ

Η ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΤΕΛΩΝΕΙΩΝ & Ε.Φ.Κ.

Ο/Η ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ/Η ΤΟΥ ΑΥΤΟΤΕΛΟΥΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΛΟΥΡΗ