Θέμα: Κοινοποίηση της αριθμ. 172/2018 Γνωμοδότησης του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (ΝΣΚ) αναφορικά με την ερμηνεία των διατάξεων απαλλαγής από δασμό, τέλος ταξινόμησης και ΦΠΑ ειδών/αυτοκινήτων που παραλαμβάνονται από την 'Υπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών στην Ελλάδα καθώς και των υπηρεσιακών αυτοκινήτων της Αντιπροσωπείας της Ε. Επιτροπής στην Ελλάδα.

Σας κοινοποιούμε την αριθμ. 172/2018 Γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (Τμήμα Β'), όπως έγινε δεκτή από τον Διοικητή ΑΑΔΕ, για ενημέρωση και εφαρμογή.

Ειδικότερα, όσον αφορά στην ερμηνεία των διατάξεων περί απαλλαγών από δασμοφορολογικές επιβαρύνσεις κατά την παραλαβή από το Γραφείο της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών στην Ελλάδα (στο εξής «UNHCR») επιβατικών αυτοκινήτων και αγαθών καθώς και των αυτοκινήτων που παραλαμβάνονται από την Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα για υπηρεσιακή χρήση, το ΝΣΚ γνωμοδότησε ως εξής:

α) Ως προς την απαλλαγή από τον εισαγωγικό δασμό, τον ΦΠΑ και το τέλος ταξινόμησης των υπηρεσιακών ΙΧ επιβατικών αυτοκινήτων του Γραφείου UNHCR:

Επί του πρώτου ερωτήματος, σχετικά με το εάν στην έννοια των εσωτερικών φόρων κατανάλωσης του Άρθρου Δεύτερου, Τμήματος 8 της Συμβάσεως περί Προνομίων και Ασυλιών των Ηνωμένων Εθνών που έχει κυρωθεί με το ν. 412/47 εμπίπτει, πέραν του ΦΠΑ, και το τέλος ταξινόμησης, ώστε να απαλλάσσεται η εισαγωγή και παραλαβή επιβατικών αυτοκινήτων για υπηρεσιακή χρήση από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, σύμφωνα με την γνωμοδότηση, το τέλος ταξινόμησης, όπως και ο ΦΠΑ, εμπίπτουν στην έννοια των εσωτερικών φόρων κατανάλωσης του Άρθρου Δεύτερου, Τμήματος 8 της ανωτέρω Σύμβασης, με την επισήμανση ότι για την απαλλαγή από την καταβολή ή την επιστροφή τους, δυνάμει της ως άνω διάταξης, απαιτείται απόφαση της αρμόδιας υπηρεσίας, προγενέστερη ή μεταγενέστερη, αντιστοίχως, της εισαγωγής. Απαλλαγή από το ΦΠΑ παρέχεται και από τις διατάξεις του άρθρου 27 παρ. 1 του ν. 2859/2000.

Ειδικότερα, στο σκεπτικό της ανωτέρω γνωμοδότησης (σκέψη αρ. 13) επισημαίνεται, ότι ο όρος «τελωνειακό δικαίωμα», όπως παρατίθεται στο Άρθρο Δεύτερο, Τμήμα 7 της ανωτέρω Σύμβασης, έχει γενικότερη έννοια και περιλαμβάνει οποιαδήποτε χρηματική εισφορά βαρύνει τα προϊόντα και εισπράττεται ως έσοδο από τα τελωνεία κατά την εισαγωγή τους στη χώρα και εξαιτίας αυτής.

Περαιτέρω, κατά το σκεπτικό της εν λόγω γνωμοδότησης (σκέψη αρ. 15), ο ΟΗΕ δεν απαλλάσσεται αμέσως από τους εσωτερικούς φόρους κατανάλωσης αλλά η απαλλαγή από τους φόρους αυτούς είναι δυνατή κατά περίπτωση, όταν προβαίνει, για την εξυπηρέτηση των σκοπών του, σε σημαντικές αγορές ειδών, που βαρύνονται με τους ανωτέρω φόρους, κατά την ουσιαστική, κάθε φορά, κρίση της αρμόδιας αρχής, η οποία με απόφασή της, εκδιδόμενη πριν την αγορά, μπορεί να ορίζει την έκπτωση ή, μετά την αγορά, την επιστροφή τους.

Ευνόητο είναι ότι η απαλλαγή από το δασμό των ΙΧ επιβατικών αυτοκινήτων που εισάγονται από το Γραφείο της UNHCR για την υπηρεσιακή αυτού χρήση χορηγείται με βάση το Άρθρο Δεύτερο, Τμήμα 7β) της ανωτέρω Σύμβασης.

Συνεπώς, σύμφωνα με την κοινοποιούμενη γνωμοδότηση χορηγείται απαλλαγή από το τέλος ταξινόμησης στα ΙΧ επιβατικά αυτοκίνητα που παραλαμβάνει το Γραφείο της UNHCR για την υπηρεσιακή αυτού χρήση, καθώς εξ αντικειμένου τα ΙΧ επιβατικά αυτοκίνητα αποτελούν σημαντικές αγορές.

Όσον αφορά στον ΦΠΑ, σύμφωνα με την κοινοποιούμενη γνωμοδότηση χορηγείται απαλλαγή από τον φόρο κατά την εισαγωγή και παραλαβή επιβατικών αυτοκινήτων για υπηρεσιακή χρήση από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, σύμφωνα με τις ανωτέρω διατάξεις του Άρθρου Δεύτερου της Σύμβασης σε συνδυασμό με τις διατάξεις του 27 παρ. 1 περ. στ) υποπερ. ββ) του ν. 2859/2000. Υπενθυμίζεται ότι σχετικώς εφαρμόζονται η υπ' αρ. Π. 6791/645/7-10-1986 ΑΥΟ (ΦΕΚ 703/21-10-1986/Β') για τις περιπτώσεις εισαγωγής επιβατικών οχημάτων για υπηρεσιακή χρήση καθώς επίσης η υπ' αρ. ΠΟΛ. 1268/2012 ΑΥΟ (ΦΕΚ 39/20-1-2012/Β') για τις περιπτώσεις παραλαβής οχημάτων, για υπηρεσιακή χρήση, στο εσωτερικό της χώρας από φορολογική αποθήκη οχημάτων.

Ομοίως, η υπ' αρ. Π. 6791/645/7-10-1986 ΑΥΟ (ΦΕΚ 703/21-10-1986/Β') εφαρμόζεται αναλογικά και για τον περίπτωση τελωνισμού του ΙΧ επιβατικού αυτοκινήτου για την υπηρεσιακή χρήση του Γραφείου της UNHCR με απαλλαγή από το δασμό και το τέλος ταξινόμησης.

β) Ως προς την ερμηνεία της έννοιας της «ατελούς εισαγωγής» του αυτοκινήτου του προσωπικού του Γραφείου της UNHCR:

Επί του δεύτερου ερωτήματος, σχετικά με το εάν στην έννοια του όρου «ατελούς εισαγωγής» ("import free of duty") του άρθρου Πέμπτου, Τμήματος 18 περ. η' της Σύμβασης περί προνομίων και ασυλιών των Ηνωμένων Εθνών που έχει κυρωθεί με το ν. 412/47 (ΦΕΚ 205/Α'), εμπίπτουν o εισαγωγικός δασμός, ο Φ.Π.Α. και το τέλος ταξινόμησης, ώστε να απαλλάσσεται από όλες τις δασμοφορολογικές επιβαρύνσεις η εισαγωγή επιβατικών αυτοκινήτων για χρήση από τους υπαλλήλους του Οργανισμού, σύμφωνα με την γνωμοδότηση στην ανωτέρω έννοια εμπίπτει ο Φ.Π.Α. εισαγωγής και ο εισαγωγικός δασμός, ενώ δεν εμπίπτει το τέλος ταξινόμησης ως εσωτερικός φόρος.

Συνεπώς, με την εν λόγω γνωμοδότηση δυνάμει της διάταξης του άρθρου Πέμπτου, Τμήματος 18 περ. η' της εν λόγω Σύμβασης χορηγείται απαλλαγή από τον εισαγωγικό δασμό στο ΙΧ επιβατικό αυτοκίνητο του Αρχηγού και του λοιπού αλλοδαπού προσωπικού του Γραφείου UNHCR επ' ευκαιρία της πρώτης ανάληψης της υπηρεσίας τους στη χώρα μας.

Όσον αφορά στη χορήγηση απαλλαγής από το τέλος ταξινόμησης και λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινοποιούμενη γνωμοδότηση έγινε αρμοδίως δεκτή, «πλην της απάντησης στο δεύτερο ερώτημα ως προς την απαλλαγή του τέλους ταξινόμησης δυνάμει των διατάξεων της παραγράφου 13 του άρθρου 132 του Τελ/κού Κώδικα (ν.2960/01)», σας γνωρίζουμε ότι σύμφωνα με το σκεπτικό 18 του ΝΣΚ, κατά τη ρητή διατύπωση του άρθρου Μόνου του ν.δ. 2402/53, ο Αντιπρόσωπος και το μη ελληνικής καταγωγής ανώτερο προσωπικό στην Ελλάδα εξομοιώνονται ως προς τις απαλλαγές και ατέλειες με τους διαπιστευμένους αρχηγούς των ξένων διπλωματικών αποστολών και το διπλωματικό προσωπικό αυτών.

Κατόπιν των ανωτέρω, χορηγείται απαλλαγή από το τέλος ταξινόμησης του ΙΧ επιβατικού αυτοκινήτου του Αρχηγού του Γραφείου της UNHCR επ' ευκαιρία της πρώτης ανάληψης της υπηρεσίας του στη χώρα μας δυνάμει της διάταξης του άρθρου Μόνου του ν.δ. 2402/1953, σε συνδυασμό με τη διάταξη της παραγράφου 12 του άρθρου 132 του ν. 2960/01. Όσον αφορά στην χορήγηση της απαλλαγής από το τέλος ταξινόμησης στο ανώτερο προσωπικό του Γραφείου της UNHCR θα ακολουθήσουν νεότερες οδηγίες κατόπιν συνεργασίας με την αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Εξωτερικών αναφορικά με τον προσδιορισμό της έννοιας του ανώτερου προσωπικού στο πλαίσιο της διάταξης του άρθρου Μόνου του ν.δ. 2402/1953.

Ως προς το ΦΠΑ τονίζεται ότι η εισαγωγή επιβατικών αυτοκινήτων από τους υπαλλήλους του Οργανισμού επ' ευκαιρία της πρώτης ανάληψης της υπηρεσίας τους στη χώρα μας απαλλάσσεται από τον ΦΠΑ, σύμφωνα με τη διάταξη του Άρθρου Πέμπτου, Τμήματος 18 περ. η' της σύμβασης «Περί προνομίων και ασυλιών των Ηνωμένων Εθνών» που έχει κυρωθεί με το ν. 412/47 σε συνδυασμό με τις διατάξεις του άρθρου 27 παρ. 1 περ. στ) υποπερ. ββ) του ν. 2859/2000. Σχετικά εφαρμόζεται η υπ' αρ. Π. 6791/645/7- 10-1986 ΑΥΟ (ΦΕΚ 703/21-10-1986/Β').

Ομοίως, η υπ' αρ. Π. 6791/645/7-10-1986 ΑΥΟ (ΦΕΚ 703/21-10-1986/Β') εφαρμόζεται αναλογικά και για τον τελωνισμό του ΙΧ επιβατικού αυτοκινήτου του Αρχηγού του Γραφείου της UNHCR με απαλλαγή από το δασμό και το τέλος ταξινόμησης.

γ) Ως προς την απαλλαγή από τον ΦΠΑ και το τέλος ταξινόμησης κατά την παραλαβή ΙΧ επιβατικών αυτοκινήτων από άλλο κράτος μέλος:

Επί του τρίτου ερωτήματος σχετικά με το εάν οι διατάξεις του άρθρου Πέμπτου, Τμήματος 18 περ. η' της ανωτέρω Σύμβασης έχουν την έννοια ότι απαλλάσσεται από φορολογικές επιβαρύνσεις (Φ.Π.Α. και τέλος ταξινόμησης) πέραν την εισαγωγής και η παραλαβή αυτοκινήτων οχημάτων από άλλο κράτος μέλος της Ε.Ε. από τα μέλη του αλλοδαπού προσωπικού του Γραφείου, καθόσον κατά την ημερομηνία έγκρισης της Σύμβασης από τη Γενική Συνέλευση των Η.Ε. δεν υπήρχε η έννοια της εσωτερικής αγοράς και συνεπώς της παραλαβής από άλλο κράτος μέλος (ενδοκοινοτική απόκτηση), σύμφωνα με τη γνωμοδότηση η απαλλαγή από τον ΦΠΑ παρέχεται από τις διατάξεις του άρθρου 27 παρ. 1 περ. στ' υποπερίπτωση ββ' σε συνδυασμό με το άρθρο 29 παρ. 1 περ. α' του ν. 2859/2000. Σε κάθε περίπτωση τόσο η εισαγωγή όσο και η παραλαβή αγαθών, πρέπει να αντιμετωπίζονται όμοια, κατά την εφαρμογή των απαλλακτικών διατάξεων, που προβλέπονται από διεθνείς συνθήκες.

Γίνεται με άλλα λόγια δεκτό, με την κοινοποιούμενη γνωμοδότηση, ότι όμοια μεταχείριση πρέπει να επιφυλάσσεται από τις τελωνειακές αρχές τόσο για τις περιπτώσεις εισαγωγής όσο και παραλαβής επιβατικών αυτοκινήτων από άλλο κράτος μέλος της Ε.Ε..

δ) Ως προς την απαλλαγή από το δασμό και τον ΦΠΑ των ειδών που εισάγονται από το Γραφείο UNHCR για τον εξοπλισμό των χώρων υποδοχής προσφύγων:

Επί του τέταρτου ερωτήματος, σχετικά με το εάν τα είδη που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά για τον εξοπλισμό των χώρων υποδοχής προσφύγων και τα οποία εισάγονται από το Γραφείο UNHCR για την επίτευξη του σκοπού της ίδρυσής του, εμπίπτουν στην έννοια της «επίσημης» από αυτό χρήσης για την απαλλαγή από δασμό και Φ.Π.Α., σύμφωνα με τη γνωμοδότηση, εφόσον τα εν λόγω είδη εισάγονται για το σκοπό ίδρυσής του, που είναι η προστασία των προσφύγων, εμπίπτουν στην έννοια της «επίσημης χρήσης». Ειδικότερα και όπως αναφέρεται στο σκεπτικό της γνωμοδότησης το Γραφείο του Ύπατου Αρμοστή για τους πρόσφυγες αποτελεί επικουρικό όργανο του ΟΗΕ που έχει αρμοδιότητα να συνδράμει τις εμπλεκόμενες κυβερνήσεις με στόχο την επίτευξη μόνιμης λύσης και επομένως πρέπει να απολαμβάνει, όπως και τα κύρια όργανα όλων των προνομίων και ατελειών που προβλέπονται από τις ισχύουσες διατάξεις.

Κατά συνέπεια, σύμφωνα με την εν λόγω γνωμοδότηση και με τις διατάξεις των άρθρων 128 παρ. 1β) του Κανονισμού (ΕΚ) 1186/2009 και 27 παρ. 1στ) περ. ββ) του ν.2859/2000 (ΦΕΚ 248/Α') σε συνδυασμό με τις διατάξεις του ν.412/1947 (ΦΕΚ 205/Α') περί κυρώσεως της Σύμβασης περί προνομίων και ασυλιών των Ηνωμένων Εθνών και τις διατάξεις του άρθρου 1 του Α.Ν. 585/1945 (ΦΕΚ 242/Α') περί κυρώσεως της Χάρτας των Ηνωμένων Εθνών, το Γραφείο UNHCR δύναται να παραλαμβάνει με απαλλαγή από δασμό και ΦΠΑ εισαγωγής είδη για την επίσημη χρήση αυτού, στα πλαίσια του σκοπού ίδρυσής του που είναι η προστασία των προσφύγων και τα οποία εξοπλίζουν τους χώρους υποδοχής προσφύγων.

Επιπλέον επισημαίνεται ότι, η απαλλαγή από ΦΠΑ χορηγείται και η παράδοση των ειδών πραγματοποιείται κατ' εφαρμογή της αρ. πρωτ. Π. 6791/645/7-10-1986 ΑΥΟ (ΦΕΚ 703/21-10-1986/Β'), με την προϋπόθεση ότι η UNHCR θα θέτει στη διάθεση της τελωνειακής αρχής τα απαραίτητα στοιχεία που επιβεβαιώνουν τη διάθεση των ειδών στους χώρους υποδοχής προσφύγων. Ομοίως η προσκόμιση των εν λόγω στοιχείων θα λαμβάνεται υπόψη από την αρμόδια τελωνειακή αρχή και κατά τον τελωνισμό ειδών με απαλλαγή από τον εισαγωγικό δασμό.

Σε κάθε περίπτωση κι όσον αφορά στη χρησιμοποίηση των παραπάνω ειδών για το σκοπό ή τη χρήση που παραδόθηκαν θα πρέπει να προσκομίζεται στην αρμόδια τελωνειακή αρχή εντός προθεσμίας ενός (1) έτους από τον ατελή τελωνισμό των ειδών αυτών βεβαίωση παραλαβής από την αρμόδια αρχή διαχείρισης και εποπτείας του χώρου υποδοχής των προσφύγων.

ε) Ως προς την απαλλαγή από το τέλος ταξινόμησης των αυτοκινήτων που παραλαμβάνονται από την Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα για την υπηρεσιακή χρήση:

Επί του πέμπτου ερωτήματος, σχετικά με το εάν η διάταξη του άρθρου 3 του Πρωτοκόλλου περί των Προνομίων και Ασυλιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ε.Ε. έχει την έννοια ότι χορηγείται απαλλαγή από το τέλος ταξινόμησης των αυτοκινήτων που παραλαμβάνονται από την Αντιπροσωπεία της Ε. Επιτροπής στην Ελλάδα για την υπηρεσιακή αυτής χρήση, σύμφωνα με τη γνωμοδότηση, η διάταξη του άρθρου 3 του Πρωτοκόλλου περί των Προνομίων και Ασυλιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ε.Ε. έχει την έννοια ότι χορηγείται απαλλαγή από το τέλος ταξινόμησης των αυτοκινήτων που παραλαμβάνονται από την Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα για την υπηρεσιακή αυτής χρήση με την έκδοση, κατά περίπτωση, απόφασης της αρμόδιας αρχής, εφόσον, κατά την ουσιαστική αυτής κρίση, πρόκειται για σημαντικές αγορές ειδών, που επιφέρουν μεγάλη οικονομική επιβάρυνση.

Συνεπώς, απαλλάσσονται από το τέλος ταξινόμησης τα ΙΧ επιβατικά αυτοκίνητα που παραλαμβάνονται από την Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα για την υπηρεσιακή αυτής χρήση, καθώς εξ αντικειμένου αυτά εμπίπτουν στην έννοια των σημαντικών αγορών.

Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΑΔΕ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ