Σας κοινοποιούμε, για διευκόλυνσή σας, επικαιροποιημένο το διατακτικό των Αποφάσεων του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων ΠΟΛ 1274/27.12.2013 (ΦΕΚ 3398 Β) και ΠΟΛ 1275/27.12.2013 (ΦΕΚ 3398 Β), όπως ισχύουν μετά την τροποποίηση-συμπλήρωσή τους με την Απόφαση ΠΟΛ 1065/26.2.2014 (ΦΕΚ 642 Β'), οι οποίες εκδόθηκαν κατ' εξουσιοδότηση του άρθρου 12 του ν. 4174/2013 (Α 170), Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας, εφεξής Κ.Φ.Δ., όπως ισχύει. Σημειώνεται ότι οι Αποφάσεις του Γενικού Γραμματέα ΠΟΛ 1274/27.12.2013 και ΠΟΛ 1275/27.12.2013 εφαρμόζονται από 01/01/2014 (ημερομηνία έναρξης ισχύος του Κ.Φ.Δ) και η Απόφαση του Γενικού Γραμματέα ΠΟΛ 1065/26.2.2014 εφαρμόζεται από 14/03/2014 (ημερομηνία δημοσίευσης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως).

Συμπληρωματικά, κατόπιν σχετικών ερωτημάτων Δημόσιων Οικονομικών Υπηρεσιών, επισημαίνουμε τα εξής :

Α. Αποδεικτικό Ενημερότητας

1) Οι οφειλές που αναφέρονται στο άρθρο 3 της Απόφασης ΠΟΛ 1274/27.12.2013, όπως ισχύει, αφορούν οφειλές βεβαιωμένες στη Φορολογική Διοίκηση -τόσο προς το Δημόσιο όσο και υπέρ τρίτων (Ν.Π.Δ.Δ., κλπ).

2) Κατά την εξόφληση τίτλων πληρωμής ανεξαρτήτως ύψους ποσού (ακόμη και κάτω των χιλίων πεντακοσίων -1.500- ευρώ όπου δεν απαιτείται η προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας) θα πρέπει πάντα να ελέγχονται οι προϋποθέσεις των διατάξεων περί συμψηφισμού (διατάξεις του άρθρου 83 του ν.δ. 356/74 ΦΕΚ 90Α', Κ.Ε.Δ.Ε. όπως ισχύει -σχετ. τα οριζόμενα στην εγκύκλιο ΠΟΛ 1022/24.01.2012 και οι διατάξεις του άρθρου 48 του ν. 4174/2013 ΦΕΚ 170Α, Κ.Φ.Δ., όπως ισχύει). Για την υποστήριξη και την εφαρμογή των διατάξεων αυτών (περί συμψηφισμού) έγινε η διάκριση της αιτίας χορήγησης του αποδεικτικού ενημερότητας για είσπραξη από φορείς Κεντρικής Κυβέρνησης (Δημόσιο εν στενή εννοία, όπως Υπουργεία, Στρατιωτικά Νοσοκομεία) και από φορείς του Δημοσίου πλην Κεντρικής Κυβέρνησης (Δημόσιο εν ευρεία εννοία, όπως Ν.Π.Δ.Δ., Ο.Τ.Α., κλπ). Επομένως, εφόσον εισπράττονται ποσά, ανεξαρτήτως ύψους, από φορείς της Κεντρικής Κυβέρνησης πρέπει, κατ' αρχήν, να ελέγχεται η εφαρμογή των διατάξεων περί συμψηφισμού.

3) Όσον αφορά στις δηλώσεις που πρέπει να έχουν υποβληθεί, προκειμένου, για τη χορήγηση του αποδεικτικού ενημερότητας (άρθρο 3 της ανωτέρω απόφασης) αυτές προσδιορίζονται, στις δηλώσεις της τελευταίας πενταετίας του φόρου εισοδήματος και του ΦΠΑ (εκκαθαριστικές δηλώσεις), καθώς και στις περιοδικές δηλώσεις ΦΠΑ που έπονται της τελευταίας εκκαθαριστικής και που η προθεσμία υποβολής τους έχει λήξει ένα μήνα πριν την ημερομηνία αίτησης χορήγησης του αποδεικτικού.

4) Επισημαίνεται ότι στην περίπτωση που διαπιστωθεί με οποιοδήποτε τρόπο ότι δεν έχουν υποβληθεί οι δηλώσεις Φόρου Μισθωτών Υπηρεσιών (Φ.Μ.Υ.), Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α), Φόρου Ακίνητης Περιουσίας (Φ.Α Π.) και Στοιχείων Ακινήτων της τελευταίας πενταετίας, ενημερώνεται με σχετικό σημείωμα το τμήμα Εσόδων της αρμόδιας υπηρεσίας και καταχωρείται εντολή δέσμευσης του αποδεικτικού ενημερότητας στο πληροφοριακό σύστημα TAXIS, η οποία αίρεται μετά την υποβολή των δηλώσεων ή όταν η σχετική υποχρέωση δεν υφίσταται πλέον.

5) Σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 6 της Απόφασης ΠΟΛ 1274/27.12.2013, όπως ισχύει, στα αποδεικτικά ενημερότητας μηνιαίας ισχύος που εκδίδονται για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ' αυτού, εφόσον υφίστανται συνολικές βεβαιωμένες οφειλές, του αιτούντος το αποδεικτικό, άνω των τριάντα (30) ευρώ, θα αναγράφεται υποχρεωτικά ο αριθμός ταυτότητας ακινήτου (Α.Τ.ΑΚ), εφόσον υφίσταται, άλλως οποιοδήποτε στοιχείο που ταυτοποιεί το ακίνητο το οποίο θα μεταβιβαστεί ή επί του οποίου θα συσταθεί εμπράγματο δικαίωμα.

Επιπλέον, μόνο στα αποδεικτικά μηνιαίας ισχύος που εκδίδονται με τον όρο της παρακράτησης για είσπραξη χρημάτων, θα αναγράφονται τα στοιχεία του τίτλου πληρωμής ή οποιοδήποτε στοιχείο ταυτοποιεί τη συγκεκριμένη πληρωμή, όπως Α.Δ.Α. πράξης.

6) Παρατίθενται παραδείγματα υπολογισμού του ποσοστού παρακράτησης του άρθρου 7 της Απόφασης ΠΟΛ 1274/27.12.2013, όπως ισχύει, όταν η αιτία χορήγησης είναι για είσπραξη από το Δημόσιο εκτός φορέων της Κεντρικής Κυβέρνησης ή από φορείς της Κεντρικής Κυβέρνησης, χωρίς να πληρούνται οι προϋποθέσεις του συμψηφισμού (όπως της αμοιβαιότητας) και ο αιτών το αποδεικτικό ενημερότητας έχει περιοδικές απαιτήσεις ή τουλάχιστον μία ακόμα, είναι ενήμερος σε ρύθμιση και πληρούνται οι λοιπές προϋποθέσεις του αποδεικτικού ενημερότητας ή ο αιτών έχει συνολική βασική βεβαιωμένη ρυθμισμένη οφειλή μικρότερη των πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ. Επισημαίνεται ότι οι παραπάνω προϋποθέσεις μπορούν να συντρέχουν είτε σωρευτικά είτε διαζευκτικά.

Α) Ο αιτών το αποδεικτικό έχει περιοδικές απαιτήσεις κατά Ο.Τ Α. (π.χ. από σύμβαση έργου), με ποσό είσπραξης ύψους 7.000 ευρώ τον μήνα Μάρτιο. Οι βεβαιωμένες στη Δ.Ο.Υ. ανοικτές ληξιπρόθεσμες οφειλές του δικαιούχου ύψους 14.000 ευρώ, έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση τμηματικής καταβολής στην οποία είναι ενήμερος, με εναπομένουσες από την ημερομηνία αίτησης χορήγησης του αποδεικτικού 7 δόσεις. Το κατώτατο όριο στην περίπτωση αυτή είναι 10 % επί της είσπραξης, ήτοι 700 ευρώ, τα οποία πρέπει να καλύψουν τουλάχιστον τρεις δόσεις της ρύθμισης που έπονται της ημερομηνίας αίτησης χορήγησης του αποδεικτικού (ο αρμόδιος προϊστάμενος δύναται να ορίσει και μεγαλύτερο ποσοστό παρακράτησης, κατά περίπτωση, κατόπιν αξιολόγησης των πραγματικών δεδομένων). Δηλαδή αν ο αιτών το αποδεικτικό κατέθεσε την αίτηση στις 18.03.2014 τότε με το ποσοστό παρακράτησης θα υπολογιστούν τουλάχιστον, οι δόσεις του Μαρτίου, Απριλίου και Μαΐου. Εάν το κατώτατο όριο του 10% (ήτοι 700 ευρώ) το οποίο αποφάσισε να εγκρίνει ο αρμόδιος Προϊστάμενος δεν κάλυπτε τις δόσεις αυτές, τότε το ποσοστό θα αυξανόταν μέχρι τουλάχιστον την κάλυψη του ποσού που αντιστοιχεί στις δόσεις αυτές.

Την επόμενη φορά π.χ. τον άλλο μήνα στις 23.04.2014, που θα αιτηθεί ο οφειλέτης αποδεικτικό ενημερότητας για είσπραξη χρημάτων για να το προσκομίσει στον ίδιο ή σε άλλο φορέα, τότε το κατώτατο δυνητικά όριο παρακράτησης είναι το 10% και με την προϋπόθεση να καλύπτεται τουλάχιστον η δόση του Ιουνίου (εφόσον το ποσό των δύο από τις τρεις δόσεις που τουλάχιστον πρέπει να καλυφθούν από την ημερομηνία της αίτησης χορήγησης του αποδεικτικού (δηλ. στις 23.04.2014), έχει ήδη αποδοθεί από την παρακράτηση του αποδεικτικού ενημερότητας του προηγούμενου μήνα), αλλά και να στοιχειοθετείται η ύπαρξη τουλάχιστον μίας ακόμη απαίτησης για την οποία απαιτείται η ύπαρξη αποδεικτικού ενημερότητας.

Επισημαίνουμε ότι για να περιορισθεί το κατώτατο όριο παρακράτησης από 30% ή 70% (παρ. 2α. άρθρου 7 της ανωτέρω απόφασης) σε 10%, θα πρέπει αφενός ο αιτών το αποδεικτικό να αποδείξει ότι έχει επιπλέον απαιτήσεις κατά φορέων όπου είναι υποχρεωτική η προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας και αφετέρου ο αρμόδιος Προϊστάμενος για την επιδίωξη της είσπραξης της οφειλής, να αξιολογήσει τα ποσά είσπραξης της απαίτησης / απαιτήσεων αυτών ως αξιόλογα σε σχέση με την οφειλή.

Β) Στην περίπτωση που ο αιτών το αποδεικτικό ενημερότητας έχει συνολική βασική βεβαιωμένη ρυθμισμένη οφειλή μικρότερη των πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ τότε ομοίως το κατώτατο όριο παρακράτησης επί του αποδεικτικού ενημερότητας ορίζεται στο 10% (ο αρμόδιος προϊστάμενος δύναται να ορίσει και μεγαλύτερο ποσοστό παρακράτησης, κατά περίπτωση, κατόπιν αξιολόγησης των πραγματικών δεδομένων). Για τον προσδιορισμό του ορίου των 5.000 ευρώ συνυπολογίζονται τυχόν ρυθμισμένες οφειλές συνυπευθυνότητας και συνυποχρέωσης για τις οποίες ο αιτών το αποδεικτικό έχει ευθύνη για την καταβολή τους.

Για παράδειγμα, στις 18.03.2014 όταν ο οφειλέτης αιτείται αποδεικτικό ενημερότητας η εναπομείνασα συνολική βασική ρυθμισμένη οφειλή είναι 4.500 ευρώ και είναι ενήμερος σε ρύθμιση με εναπομείναντα αριθμό δόσεων 9, ο αρμόδιος Προϊστάμενος για την επιδίωξη της είσπραξης της οφειλής μπορεί να ορίσει ποσοστό παρακράτησης επί του εισπραττόμενου ποσού το 10% εφόσον με αυτό καλύπτονται τουλάχιστον οι δόσεις του Μαρτίου, Απριλίου και Μαΐου. Όταν ο ίδιος οφειλέτης αιτηθεί στις 23.04.2014 νέο αποδεικτικό ενημερότητας τότε το κατώτατο όριο επί του αποδεικτικού παραμένει στο 10% εφόσον με το ποσό της παρακράτησης καλύπτεται τουλάχιστον και η δόση του Ιουνίου (για τους λόγους που αναφέρθηκαν στο προηγούμενο παράδειγμα).

Γ) Σε κάθε περίπτωση για την έκδοση του αποδεικτικού ενημερότητας, πρέπει να ελέγχεται η συνδρομή του συνόλου των προϋποθέσεων χορήγησης αυτού.

7) Σε περίπτωση μεταβίβασης ακινήτου όπου σύμφωνα με τις προϋποθέσεις έκδοσης αποδεικτικού ενημερότητας παρακρατείται ποσό, ορίζεται ποσοστό παρακράτησης επί του τιμήματος (και μέχρι του ύψους της οφειλής) το οποίο υπολογίζεται επί της πραγματικής αξίας του ακινήτου, όχι όμως σε αξία μικρότερη από την αντικειμενική ακόμη και εάν το αναγραφόμενο στο συμβόλαιο τίμημα είναι μικρότερο της αντικειμενικής αξίας. Κατ' εξαίρεση το τίμημα επί του οποίου ορίζεται ποσοστό παρακράτησης μπορεί να είναι μικρότερο της αντικειμενικής εάν αυτό έχει οριστεί με τελεσίδικη απόφαση διοικητικού δικαστηρίου.

Σημειώνεται ότι εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις χορήγησης βεβαίωσης οφειλής για μεταβίβαση ακινήτου το αποδιδόμενο ποσό (δηλαδή το σύνολο του προϊόντος του τιμήματος μέχρι του ύψους της οφειλής) δεν μπορεί να υπολείπεται της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου ή του δικαιώματος που συστήνεται επ' αυτού, (με εξαίρεση την περίπτωση που αυτό έχει οριστεί με τελεσίδικη απόφαση διοικητικού δικαστηρίου) εκτός εάν οι εναπομένουσες οφειλές διασφαλίζονται από εγγυήσεις ή εμπράγματες ασφάλειες, οπότε σημειώνεται επί της βεβαίωσης αντίστοιχη ένδειξη.

8) Επισημαίνεται ότι στην περίπτωση της μεταβίβασης ακινήτου ή της σύστασης εμπραγμάτου δικαιώματος επ' αυτού χωρίς τίμημα (όπως δωρεά ακινήτου), για την χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας απαιτείται να είναι διασφαλισμένη η είσπραξη της οφειλής.

9) Η ύπαρξη βεβαιωμένων μη ληξιπρόθεσμων οφειλών στη Φορολογική Διοίκηση δεν εμποδίζει τη χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας για κάθε αιτία (είσπραξη -εκτός της περίπτωσης συμψηφισμού / νόμιμη χρήση / μεταβίβαση ακινήτου / σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ' αυτού) εφόσον δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις περί συμψηφισμού, δεν υφίσταται δέσμευση αποδεικτικού ενημερότητας και πληρούνται οι λοιπές προϋποθέσεις του άρθρου 12 του Κ.Φ.Δ. και των κατ' εξουσιοδότηση εκδοθεισών Αποφάσεων Γενικού Γραμματέα όπως ισχύουν.

10) Υπενθυμίζεται ότι σε κάθε περίπτωση χορήγησης αναστολής κατ' εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 200 έως 209, 227 και 228 του ν.2717/1999, ο Προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. μπορεί να χορηγεί αποδεικτικό ενημερότητας για μεταβίβαση περιουσιακών στοιχείων ή σύσταση εμπραγμάτων δικαιωμάτων επ' αυτών, εφόσον συντρέχουν οι λοιπές προϋποθέσεις χορήγησης του αποδεικτικού ενημερότητας, και η εναπομείνασα καθαρή αξία της ακίνητης περιουσίας του υπόχρεου υπερκαλύπτει το σύνολο της αμφισβητούμενης οφειλής (παρ. 2 άρθρου 29 ν.3296/2004, ΦΕΚ 253Α', η οποία συμπλήρωσε την παρ. 12 του άρθρου 46 ν.3220/2004). Άλλως δεν εκδίδεται αποδεικτικό ενημερότητας.

11) Στην περίπτωση 20 του άρθρου 66 του (Κ.Φ.Δ.), όπως ισχύει, ορίζεται ότι η κοινή απόφαση με αριθ. 45081/30.10.1997 των Υπουργών Εσωτερικών και Οικονομικών που έχει εκδοθεί κατ' εξουσιοδότηση της παρ. 6 του άρθρου 26 του ν. 1882/1990 (Α'43) εξακολουθεί να ισχύει μέχρι την κατάργησή της. Κατά συνέπεια, εξακολουθεί η διαδικασία δέσμευσης του αποδεικτικού ενημερότητας από Ο.Τ. Α. και εφαρμόζεται η διαδικασία της εγκύκλιου ΠΟΛ 1256/25.11.2013, όταν η Δ.Ο.Υ. πληρώνει τίτλο πληρωμής ο οποίος εξοφλεί την οφειλή για την οποία ο Δήμος έχει αποστείλει έγγραφο δέσμευσης του αποδεικτικού για οφειλές προς αυτόν σύμφωνα με την ως άνω Κ.Υ.Α., και αφετέρου το μοναδικό κώλυμα για την έκδοση του αποδεικτικού ενημερότητας είναι η ανωτέρω δέσμευση.

Β. Βεβαίωση Οφειλής

1. Σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 2 της ως άνω Απόφασης ΠΟΛ 1275/27.12.2013 η βεβαίωση οφειλής, έχει διάρκεια ισχύος ενός μήνα από την έκδοσή της. Υπογράφεται, κατ' εξουσιοδότηση του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων, από τον Προϊστάμενο οποιασδήποτε Δ.Ο.Υ. ή Ελεγκτικού Κέντρου ή της Επιχειρησιακής Μονάδας Είσπραξης, εφόσον εκδίδεται για είσπραξη χρημάτων και από τον αρμόδιο Προϊστάμενο για την επιδίωξη της είσπραξης της οφειλής υπηρεσίας (Δ.Ο.Υ. ή Ελεγκτικού Κέντρου ή της Επιχειρησιακής Μονάδας Είσπραξης), όταν εκδίδεται για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπραγμάτου δικαιώματος επ' αυτού. Σε περίπτωση αρμοδιότητας περισσότερων της μιας υπηρεσιών, υπογράφεται από τον Προϊστάμενο μιας εξ αυτών κατόπιν συνεννόησης με τους υπολοίπους.

Σημείωση: Αποδεικτικό ενημερότητας δεν εκδίδεται από την Επιχειρησιακή Μονάδα Είσπραξης.

2. Διασφάλιση της οφειλής απαιτείται μόνο στην περίπτωση έκδοσης βεβαίωσης οφειλής για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπραγμάτου δικαιώματος επ' αυτού εξ επαχθούς αιτίας, όταν το σύνολο του προϊόντος του τιμήματος δεν εξοφλεί το σύνολο του τιμήματος και υπολείπεται της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου ή του δικαιώματος που συστήνεται εξ' αυτού.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΡΜΟΔΙΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΕΚΔΟΣΗΣ ΑΠΟΔΕΙΚΤΙΚΟΥ ΕΝΗΜΕΡΟΤΗΤΑΣ ΠΟΥ ΧΟΡΗΓΟΥΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΙΣ Δ.Ο.Υ. (ΚΑΤ' ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ).

ΣΧΟΛΙΑ

(1) Όταν ζητείται αποδεικτικό ενημερότητας για είσπραξη από τους Φορείς Κεντρικής Κυβέρνησης (Δημόσιο εν στενή εννοία), θα πρέπει να εξετάζεται αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του συμψηφισμού σύμφωνα με το άρθρο 83 του Κ.Ε.Δ.Ε. για οφειλές βεβαιωμένες προς το Δημόσιο (έσοδα προϋπολογισμού). Στην περίπτωση αυτή το ποσοστό παρακράτησης είναι 100% επί της είσπραξης και μέχρι του ύψους της βεβαιωμένης οφειλής.

(2) Όταν η συνολική βεβαιωμένη οφειλή είναι άνω των 30 ευρώ πρέπει να αναγράφεται στο σώμα του αποδεικτικού ενημερότητας στοιχείο του ακινήτου.

(3) Στην περίπτωση της μεταβίβασης ακινήτου ή σύστασης εμπράγματου δικαιώματος επ' αυτού χωρίς τίμημα, το αποδεικτικό ενημερότητας υπογράφεται από τον Προϊστάμενο οποιασδήποτε Δ.Ο.Υ. μετά από έγκριση του αρμόδιου Προϊσταμένου για την επιδίωξη της είσπραξης της οφειλής υπηρεσίας καθώς απαιτείται διασφάλιση της οφειλής.

ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ                                       Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ

Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ                        ΘΕΟΧΑΡΗΣ ΘΕΟΧΑΡΗΣ