Τρίτη 15 Δεκεμβρίου 2020

Στην εποχή της φωτοτυπίας παραμένει ο e-ΕΦΚΑ

Στις περισσότερες διευθύνσεις, e-mail έχει μόνο ο διευθυντής, ο οποίος μοιράζει την ηλεκτρονική επικοινωνία σε φωτοαντίγραφα

Οι χρόνιες παθογένειες του ασφαλιστικού συστήματος και της δημόσιας διοίκησης στη χώρα μας, που μεγεθύνθηκαν τα τελευταία χρόνια της δημοσιονομικής κρίσης, γιγαντώθηκαν τους τελευταίους μήνες λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, με αποτέλεσμα καθημερινά χιλιάδες πολίτες να καταγγέλλουν ότι ο e-ΕΦΚΑ «έχει κατεβάσει ρολά» για τους ασφαλισμένους και τους συνταξιούχους. Η συνεχής αύξηση των εκκρεμών συντάξεων από τα μέσα του 2018 και εφεξής αποτελεί εκ των πραγμάτων το σημαντικότερο κοινωνικό πρόβλημα, καθώς οι αιτήσεις συνταξιοδότησης εν αναμονή ξεπερνούν τις 300.000 (κύριες, επικουρικές, διακρατικές και εφάπαξ). Χιλιάδες πολίτες μένουν για μήνες ή και χρόνια χωρίς εισόδημα, με τους ειδικούς να επισημαίνουν ότι από περίπου 176.000 ασφαλισμένους που αναμένουν στην ουρά για την έκδοση της κύριας σύνταξής τους, μόλις το 1/3 λαμβάνει προσωρινή σύνταξη. Οι υπόλοιποι δεν δικαιούνται καθώς υπάρχουν περιορισμοί, όπως η μη ύπαρξη διαδοχικής ασφάλισης ή αναγνώρισης πλασματικών ετών.

Η πολυαναμενόμενη ενοποίηση όλων των φορέων κοινωνικής ασφάλισης που επιχειρήθηκε την προηγούμενη δεκαετία και κατέληξε το 2017 στην ίδρυση του e-ΕΦΚA δεν έχει στην πράξη ολοκληρωθεί. Στον αντίποδα, η χωρίς μεταβατικό στάδιο ενοποίηση οδήγησε σε δραματικά προβλήματα, με τους εργαζομένους, χωρίς την κατάλληλη μετεκπαίδευση, να καλούνται να διαχειριστούν υποθέσεις με διαφορετικό νομικό και ασφαλιστικό υπόβαθρο από αυτό που χειρίζονταν μέχρι πρότινος. Σε τσουβάλια έφθαναν, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων στο πρώην ΙΚΑ, Δημήτρη Αντωνακάκη, οι υποθέσεις από άλλα ταμεία, για τις οποίες υπάλληλοι δεν είχαν ειδικές γνώσεις. Οι δε συνεχείς αναθέσεις θέσεων ευθύνης που επέβαλε η προηγούμενη διοίκηση του ΕΦΚΑ, σύμφωνα με τους συνδικαλιστές, ανατρέπουν βίαια την επετηρίδα στον οργανισμό, πλήττοντας βάναυσα την αξιοκρατία αλλά και την αποτελεσματικότητα.

Ακόμη και σήμερα, τρία χρόνια από τη δημιουργία του ΕΦΚΑ, οι κανόνες των ταμείων που συγχωνεύτηκαν κάθε άλλο παρά ενιαίοι είναι. Ο νέος ενιαίος κανονισμός παροχών και ασφάλισης παραμένει στα χαρτιά. Αλλά και οι νέες τεχνολογίες κάθε άλλο παρά νέες είναι, αν αναλογιστεί κανείς ότι, όπως καταγγέλλουν οι εργαζόμενοι, η υλικοτεχνική υποδομή του e-ΕΦΚΑ είναι παρωχημένη. Οι υπολογιστές είναι 20ετίας, επισημαίνει στην «Κ» ο πρόεδρος της ΠΟΣΕ ΙΚΑ, ενώ στις περισσότερες διευθύνσεις, e-mail διαθέτει μόνο ο διευθυντής, με αποτέλεσμα ένας υπάλληλος να είναι επιφορτισμένος με το καθήκον να μοιράζει την ηλεκτρονική επικοινωνία σε… φωτοτυπίες. Το νέο οργανόγραμμα κατήργησε την ανακεφαλαίωση (καταμέτρηση ενσήμων 2-3 χρόνια πριν από την αίτηση συνταξιοδότησης), που στην πράξη δημιουργεί τις προϋποθέσεις ψηφιοποίησης της ασφαλιστικής ιστορίας του ασφαλισμένου.

Το πρόβλημα της επικοινωνίας έχει επιδεινωθεί δραματικά λόγω και της πανδημίας, της τηλεργασίας αλλά και της χρήσης αδειών ειδικού σκοπού. Μικρομεσαίες επιχειρήσεις – μέλη του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθηνών καταγγέλλουν την πλήρη αδυναμία επικοινωνίας με τις υπηρεσίες του e-ΕΦΚΑ. Οπως αποκάλυψε η «Κ», στο κενό πέφτει η προσπάθεια επικοινωνίας των ελεύθερων επαγγελματιών που ζητούν να ενημερωθούν γιατί κλήθηκαν να πληρώσουν αυξημένες εισφορές, παρότι όλες οι πληρωμές τους είναι εντός των προθεσμιών.

Η πανδημία, βέβαια, δεν αποτελεί το άλλοθι για κάθε κακοδαιμονία στον e-ΕΦΚΑ. Οι αλλαγές στο ασφαλιστικό, η ενοποίηση και το «πάγωμα» των προσλήψεων οδήγησαν στελέχη που βρίσκονταν υψηλά στην ιεραρχία της δημόσιας διοίκησης σε συνταξιοδότηση. Παράλληλα, εκεί που δόθηκε η δυνατότητα, οι εργαζόμενοι επέλεξαν να μεταφερθούν σε άλλους φορείς, όπως έγινε με τους υπαλλήλους του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, με αποτέλεσμα να παρατηρείται τεράστια καθυστέρηση στην έκδοση των συντάξεων του Δημοσίου.

Σύμφωνα με τους συνδικαλιστές, το νέο οργανόγραμμα του ΕΦΚΑ προβλέπει 8.400 οργανικές θέσεις, εκ των οποίων σήμερα καλύπτονται οι 7.700. Θέσεις οι οποίες είναι επαρκείς για την εύρυθμη λειτουργία του φορέα υπό την προϋπόθεση ότι θα προχωρήσει στην έκδοση των εκκρεμών συντάξεων, θα «τρέξει» η μηχανοργάνωση και θα ολοκληρωθεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός του ΕΦΚΑ. Μέχρι τότε, τα στοιχεία δείχνουν υποστελέχωση, έλλειψη υλικοτεχνικής υποδομής, λογισμικά που δεν είναι συμβατά μεταξύ υπηρεσιών και διευθύνσεων, ένα οργανόγραμμα που δημιουργεί περισσότερα προβλήματα από αυτά που λύνει και βέβαια μια σειρά από εκκρεμότητες άκρως πιεστικές, καθώς ταλαιπωρούν χιλιάδες ασφαλισμένους. Μόνο για κύριες συντάξεις, σύμφωνα με πληροφορίες, εκκρεμούν περίπου 176.000 αιτήσεις. Μάλιστα εκτιμάται ότι, από αυτές, μόλις το 1/3 λαμβάνει προσωρινή σύνταξη. Αλλες 123.000 εκκρεμότητες αφορούν τις επικουρικές συντάξεις, για τις οποίες μάλιστα δεν καταβάλλεται προσωρινή σύνταξη. Παράλληλα, για 4 έτη και 7 μήνες παραμένει σε εκκρεμότητα η εφαρμογή του νόμου 4387/2016 που αφορά τον υπολογισμό της σύνταξης για όσους έχουν παράλληλη ασφάλιση. Πάνω από 80.000 συνταξιούχοι είναι εγκλωβισμένοι.

Στοίχημα η ψηφιακή απονομή συντάξεων

Η ψηφιακή απονομή της σύνταξης μέσω του συστήματος «ΑΤΛΑΣ» αποτελεί για την κυβέρνηση και ιδιαίτερα για την ηγεσία του υπουργείου Εργασίας μία από τις πλέον σημαντικές μεταρρυθμίσεις στην κοινωνική ασφάλιση, καθώς όπως σημειώνει και ο υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης, έρχεται να αντιμετωπίσει το σημαντικότερο πρόβλημα στην εξυπηρέτηση των ασφαλισμένων των τελευταίων δεκαετιών. Στην πράξη, το σύστημα «ΑΤΛΑΣ» στην πλήρη του εφαρμογή έχει ως στόχο να μετασχηματίσει τη διαδικασία απονομής συντάξεων σε μία απλή ηλεκτρονική υπηρεσία επιπέδου 4. Ετσι, όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει ο κ. Βρούτσης, ο ασφαλισμένος απεκδύεται τον ρόλο του άτυπου κλητήρα, που έπρεπε να συγκεντρώσει και να προσκομίσει πληθώρα δικαιολογητικών, καθώς αυτά αντλούνται ηλεκτρονικά, μέσω της διασύνδεσης του e-ΕΦΚΑ με τους φορείς που τα εκδίδουν. Οπως περιγράφεται και στη «Βίβλο Ψηφιακού Μετασχηματισμού», στο τέλος του 2021 το 85% των αιτήσεων για συνταξιοδότηση θα εκδίδεται ψηφιακά.

Ηδη, στην πρώτη φάση που τέθηκε σε πλήρη παραγωγική λειτουργία στις 23 Ιουλίου 2020 εντάχθηκαν οι συντάξεις γήρατος των αγροτών και οι συντάξεις χηρείας. Οι επόμενες τρεις φάσεις έχουν σχεδιαστεί ως εξής:

– Φάση Β΄: Συντάξεις αναπηρίας και γήρατος υγειονομικών με στόχο την παραγωγική λειτουργία από τον Μάρτιο του 2021.

– Φάση Γ΄: Συντάξεις γήρατος μισθωτών, Δημοσίου και μηχανικών με στόχο την παραγωγική λειτουργία από τον Ιούλιο του 2021.

– Φάση Δ΄: Συντάξεις γήρατος ελεύθερων επαγγελματιών, νομικών και εργαζομένων στον Τύπο με στόχο την παραγωγική λειτουργία από τον Νοέμβριο του 2021.

Σύμφωνα, δε, με την ηγεσία του υπουργείου Εργασίας και τη διοίκηση του e-ΕΦΚΑ, ο ψηφιακός μετασχηματισμός μπορεί να συμβάλει στην αποδοτικότερη λειτουργία του ασφαλιστικού συστήματος μέσα από: α) την ολοκλήρωση της ενοποίησης των κατακερματισμένων λειτουργιών των ασφαλιστικών φορέων, (β) τον προσδιορισμό περιπτώσεων υψηλού κινδύνου για εισφοροδιαφυγή, (γ) την ταχύτερη ένταξη του ανθρώπινου δυναμικού στην αγορά εργασίας και εντέλει δ) την άμβλυνση των αναντιστοιχιών μεταξύ του επιπέδου εισφορών και παρεχόμενων υπηρεσιών των διαφορετικών ασφαλιστικών φορέων.

Μεταξύ των δράσεων που συγκαταλέγονται στην ψηφιακή βίβλο, είναι επίσης η ανάπτυξη ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος του e-ΕΦΚΑ.

Τηλεφωνική επικοινωνία μετά πολλών εμποδίων

Σε εκκρεμότητα παραμένει ο επανυπολογισμός των παλαιών συντάξεων από 1/1/2019 και από 1/3/2020 παραμένει σε εκκρεμότητα η προσαύξηση της σύνταξης για όσους έχουν πάνω από 30 έτη ασφάλισης, όπως και η εφαρμογή της διάταξης του νόμου 4670/2020 για την απασχόληση των συνταξιούχων.

Οπως επισημαίνει μιλώντας στην «Κ» ο πρώην υπουργός Εργασίας Γιώργος Κουτρουμάνης, αν δεν ληφθούν άμεσα και δραστικά μέτρα, ο στόχος για εκκαθάριση των παλαιών εκκρεμοτήτων έως το τέλος του 2021 είναι αδύνατον να επιτευχθεί. Μέτρα βέβαια απαιτούνται, σύμφωνα με τον κ. Κουτρουμάνη, και για τις χιλιάδες συνταξιούχων που μένουν χωρίς σύνταξη, ιδιαίτερα τώρα, εν μέσω της πανδημίας του κορωνοϊού. Για τον λόγο αυτό, ο πρώην υπουργός προτείνει την καταβολή ενός ποσού ως έκτακτη επιχορήγηση που θα παρακρατηθεί από τη σύνταξη, όταν αυτή εκδοθεί.

Σε εκκρεμότητα παραμένουν δεκάδες χιλιάδες περιπτώσεις προσδιορισμού οφειλής για την υπαγωγή στη ρύθμιση των 120 δόσεων. Ετσι, όπως επισημαίνει ο κ. Κουτρουμάνης, ενώ υπάρχει μεγάλη δυσκολία πρόσβασης των ασφαλισμένων στα Ταμεία, τηρούνται με αυστηρότητα οι προθεσμίες από την πλευρά των υπηρεσιών, με αποτέλεσμα να χάνονται δικαιώματα για τους πολίτες.

Την ταλαιπωρία που ζουν χιλιάδες συνταξιούχοι περιγράφει στην «Κ» ο πρώην συνδικαλιστής του ΙΚΑ και πρόεδρος του Ενιαίου Δικτύου Συνταξιούχων Νίκος Χατζόπουλος, επισημαίνοντας ότι υπάρχει πλήρης αδυναμία τηλεφωνικής επικοινωνίας για την έκδοση συνταξιοδοτικών αποφάσεων του Δημοσίου, καμία επικοινωνία δεν υπάρχει και για τις περιπτώσεις όπου έχουν εντοπιστεί λάθη στα ποσά των αναδρομικών που επιστράφηκαν, ενώ και στο ΕΤΕΑΕΠ καταγράφεται πλήρης αδυναμία να κλειστεί ραντεβού ώστε να αντιμετωπιστούν ζητήματα επικουρικής ασφάλισης.

Πηγή: https://www.kathimerini.gr/