ΘΕΜΑ: «Χορήγηση ασφαλιστικής ικανότητας σε ασφαλισμένο του e-Ε.Φ.Κ.Α., κάτοχο ενεργού δελτίου αιτούντος διεθνή προστασία ή δελτίου αιτήσαντος ασύλου αλλοδαπού».

ΣΧΕΤ: το με αριθμ. πρωτ. 40021/1241/909/25.02.2021 έγγραφο του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.

Σχετικά με την χορήγηση ασφαλιστικής ικανότητας σε πολίτες τρίτων χωρών, οι οποίοι είναι κάτοχοι ενεργού δελτίου αιτούντος διεθνή προστασία ή δελτίου αιτήσαντος ασύλου, ισχύουν τα ακόλουθα:

Με τις διατάξεις του άρθρου 37 παρ. 8 του ν. 4670/2020 (Α΄ 43) και του άρθρου 31 του ν.4722/2020 (Α΄177), ορίζονται οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση ασφαλιστικής ικανότητας και παροχών υγειονομικής περίθαλψης σε είδος από τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ., από 1.1.2020 και εφεξής, στους ασφαλισμένους του e-Ε.Φ.Κ.Α. Οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση παροχών σε χρήμα ορίζονται από τις καταστατικές διατάξεις του κατά περίπτωση φορέα, κλάδου, τομέα ή λογαριασμού που έχει ενταχθεί στον e-Ε.Φ.Κ.Α..

Σύμφωνα με το άρθρο 22 παρ. 5 εδάφ. β΄ του ν. 4529/2018 (Α΄56), προβλέπεται ότι οι ασφαλισμένοι πολίτες τρίτων χωρών και τα μέλη οικογένειάς τους, όπως αυτά ορίζονται στην περίπτωση λγ΄ της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 4251/2014 (Α΄ 80), δικαιούνται παροχές ασθένειας, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις μόνιμης και νόμιμης διαμονής και τις προϋποθέσεις της προαναφερθείσας παρ. 8 του άρθρου 37 του ν. 4670/2020 για τη λήψη των παροχών σε είδος από τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. ή τις κατά περίπτωση προβλεπόμενες προϋποθέσεις του οικείου φορέα, κλάδου, τομέα ή λογαριασμού που έχει ενταχθεί στον e-ΕΦΚΑ για την λήψη των παροχών σε χρήμα.

Σύμφωνα με το άρθρο 1 παράγρ. 1 περίπτωση λγ’ του ν. 4251/2014 (Α΄80) μέλη οικογενείας πολίτη τρίτης χώρας θεωρούνται ο σύζυγος , εφόσον έχει συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του καθώς και τα κάτω των 18 ετών άγαμα, κοινά τέκνα τους, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που έχουν νομίμως υιοθετηθεί στην Ελλάδα με δικαστική απόφαση ή με αλλοδαπή δικαστική απόφαση που είναι αυτοδικαίως εκτελεστή ή έχει κηρυχθεί εκτελεστή ή έχει αναγνωρισθεί το δεδικασμένο της στην Ελλάδα.

Με τις διατάξεις του άρθρου 53 παρ. 1 και 2 του ν. 4636/2019 (Α΄169) « Περί Διεθνούς Προστασίας και άλλες διατάξεις», ορίζεται ότι οι αιτούντες διεθνή προστασία, μετά την πάροδο έξι (6) μηνών από την ολοκλήρωση της διαδικασίας κατάθεσης της αίτησης διεθνούς προστασίας, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, αν δεν έχει ληφθεί πρωτοδίκως απόφαση από την αρμόδια Αρχή και η καθυστέρηση δεν μπορεί να αποδοθεί σε αυτούς, έχουν δικαίωμα ουσιαστικής πρόσβασης στην αγορά εργασίας υπό τους όρους και προϋποθέσεις του άρθρου 71 του ν. 4375/2016, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, εφόσον κατέχουν « δελτίο αιτούντος διεθνή προστασία» ή « δελτίο αιτήσαντος άσυλο αλλοδαπού», σύμφωνα με το άρθρο 70 του παρόντος και καθ` όλη τη διάρκεια ισχύος του. Το δικαίωμα πρόσβασης στην αγορά εργασίας ανακαλείται αυτοδικαίως σε περίπτωση απορριπτικής απόφασης, η οποία δεν έχει ανασταλτικό χαρακτήρα, και οι αιτούντες δεν έχουν δικαίωμα παραμονής στη Χώρα.

Με τα οριζόμενα του άρθρου 5 παρ. 2 της υπ’ αριθμ. 717/2020 Κ.Υ.Α. (Β' 199), η κτήση του δικαιώματος πρόσβασης στην εργασία αποτυπώνεται στο δελτίο αιτούντος διεθνή προστασία με την αναγραφή του λεκτικού « Δικαίωμα Πρόσβασης στην Αγορά Εργασίας» από την Υπηρεσία Ασύλου, κατά τους όρους του άρθρου 53 του ν. 4636/2019, με ενημέρωση της σχετικής ηλεκτρονικής διαδικτυακής υπηρεσίας ( web service) της Η.Δ.Ι.Κ.Α. Α.Ε. με τα στοιχεία του Π.Α.Α.Υ.Π.Α.. Τυχόν απενεργοποίηση του Π.Α.Α.Υ.Π.Α., για οποιαδήποτε λόγο, επιφέρει απώλεια του δικαιώματος πρόσβασης στην αγορά εργασίας. Το σύστημα ΕΡΓΑΝΗ και τα συστήματα της Α.Α.Δ.Ε. ενημερώνονται για το δικαίωμα πρόσβασης στην εργασία μέσω διαδικτυακής υπηρεσίας που παρέχει η Η.Δ.Ι.Κ.Α. Α.Ε..

Επιπλέον, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 6 της εν λόγω Κ.Υ.Α., ο Π.Α.Α.Υ.Π.Α. παραμένει ενεργός, όσο υπάρχει ενεργό δελτίο αιτούντος διεθνούς προστασίας, και η διάρκεια ισχύος του Π.Α.Α.Υ.Π.Α. είναι αντίστοιχη με τη διάρκεια του δελτίου αιτούντος διεθνούς προστασίας και ανανεώνεται αυτόματα με την ανανέωση του δελτίου.

Τέλος, με άρθρο 13 της ίδιας Κ.Υ.Α. προβλέπεται, επίσης, η μετατροπή του Α.Μ.Κ.Α. σε Π.Α.Α.Υ.Π.Α. για όσους αλλοδαπούς έχουν αριθμό δελτίου ασύλου πλήρους καταγραφής πριν από την 1.11.2019.

Ειδικότερα:

1. Στους ασφαλισμένους στον e-Ε.Φ.Κ.Α. αιτούντες διεθνή προστασία και στα κατά νόμο δικαιούχα μέλη της οικογενείας τους (δηλαδή αυτά που ορίζονται στην περίπτωση λγ΄ της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 4251/2014), εφόσον πληρούνται οι κατά περίπτωση προβλεπόμενες προϋποθέσεις για παροχές ασθένειας σε είδος από τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. ή σε χρήμα από τον e-Ε.Φ.Κ.Α., χορηγούνται οι ίδιες με τους λοιπούς ασφαλισμένους του e-Ε.Φ.Κ.Α. παροχές ασθένειας (σε είδος ή σε χρήμα), εφόσον ο ασφαλισμένος στον e-Ε.Φ.Κ.Α. αιτών διεθνή προστασία είναι κάτοχος εν ισχύ δελτίου αιτούντος διεθνή προστασία ή δελτίου αιτήσαντος ασύλου αλλοδαπού και φέρει ενεργό Π.Α.Α.Υ.Π.Α. και μόνο για το χρονικό διάστημα που το δελτίο αιτούντος διεθνή προστασία ή το δελτίο αιτήσαντος ασύλου αλλοδαπού είναι εν ισχύ και ο Π.Α.Α.Υ.Π.Α. είναι ενεργός, δηλαδή εάν και για όσο δεν έχει παρέλθει η αρχική ή η όποια ανανεωθείσα εξαμηνιαία ισχύς του δελτίου του ασφαλισμένου και δεν έχει απενεργοποιηθεί ο Π.Α.Α.Υ.Π.Α. του λόγω απορρίψεως του αιτήματος για διεθνή προστασία.

2. Η κατά τα παραπάνω ύπαρξη εν ισχύ δελτίου αιτούντος διεθνή προστασία ή δελτίου αιτήσαντος άσυλο αλλοδαπού και η ταυτόχρονη ύπαρξη ενεργού Π.Α.Α.Υ.Π.Α. αρκούν για την απόδειξη των προϋποθέσεων μόνιμης και νόμιμης διαμονής της παρ. 5 εδάφ.β΄ του άρθρου 22 του ν. 4529/2018 (Α΄56) και κάθε κανονιστικής πράξης που έχει εκδοθεί ή θα εκδοθεί σχετικά με την καταβολή των παροχών ασθενείας σε είδος ή σε χρήμα και μόνο για αυτόν τον σκοπό, και σε καμία περίπτωση δεν θεμελιώνουν δικαίωμα του κατόχου τους για χορήγηση σε αυτόν άδειας διαμονής.

3. Απαραίτητη προϋπόθεση για τη χορήγηση παροχών ασθένειας σε δικαιούχο μέλος της οικογένειας του ασφαλισμένου στον e-Ε.Φ.Κ.Α. αιτούντος διεθνή προστασία είναι το δικαιούχο μέλος της οικογένειας να κατέχει εν ισχύ δελτίο αιτούντος διεθνή προστασία ή δελτίο αιτήσαντος άσυλο αλλοδαπού και να φέρει ενεργό Π.Α.Α.Υ.Π.Α., δηλαδή εάν και για όσο δεν έχει παρέλθει η αρχική ή η όποια ανανεωθείσα εξαμηνιαία ισχύς του δελτίου του δικαιούχου μέλους και δεν έχει απενεργοποιηθεί ο Π.Α.Α.Υ.Π.Α. του λόγω απορρίψεως του αιτήματος διεθνούς προστασίας.

Κατόπιν των ανωτέρω, μετά το πέρας του εξαμήνου από την ολοκλήρωση της διαδικασίας κατάθεσης της αίτησης διεθνούς προστασίας και της απόκτησης του δικαιώματος ουσιαστικής πρόσβασης στην αγορά εργασίας (εξαρτημένη εργασία ή παροχή υπηρεσιών ή έργου) και εφόσον έχουν συμπληρωθεί – μετά την παρέλευση της προαναφερόμενης προθεσμίας των έξι (6) μηνών - οι απαιτούμενες χρονικές προϋποθέσεις του άρθρου 37 παρ. 8 του ν. 4670/2020 (Α΄ 43) δύναται να χορηγηθεί ασφαλιστική ικανότητα στον αιτούντα διεθνή προστασία και στα μέλη οικογενείας του για όσο χρονικό διάστημα κατέχουν «δελτίο αιτούντος διεθνή προστασία» ή «δελτίου αιτήσαντος άσυλο αλλοδαπού» σε ισχύ και ενεργό Π.Α.Α.Υ.Π.Α.. Σε περίπτωση απόρριψης του αιτήματος πριν την λήξη του δικαιώματος υγειονομικής περίθαλψης το δικαίωμα για παροχές λήγει αυτοδίκαια από την ημερομηνία απόρριψης του αιτήματος ασύλου και της απενεργοποίησης του Π.Α.Α.Υ.Π.Α..

Παρακαλούμε για την εφαρμογή των ανωτέρω από τους αρμοδίους υπαλλήλους.

Η ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ Δ/ΝΣΗΣ

ΠΑΡΟΧΩΝ & ΥΓΕΙΑΣ

Β. ΑΓΑΔΑΚΟΥ