Κοινοβουλευτική ερώτηση

______

ΘΕΜΑ: Αύξηση συντάξεων με προσωπική διαφορά.

ΣXET.: H με αρ. πρωτ. 6941/24.08.2022 ΕΡΩΤΗΣΗ.

Σε απάντηση της σχετικής Ερώτησης που κατατέθηκε στη Βουλή από τη βουλευτή κα Απατζίδη Μαρία, αναφορικά με το παραπάνω θέμα, σας πληροφορούμε τα εξής:

1. Με την ψήφιση του ν. 4387/2016 θεσπίστηκε από 13.5.2016 νέος τρόπος υπολογισμού των συντάξεων που καταβάλλονται από τον e-ΕΦΚΑ. Έτσι, από την ημερομηνία αυτή και εφεξής οι καταβαλλόμενες κύριες συντάξεις υπολογίζονται με βάση τα άρθρα 7, 8 & 28 του εν λόγω νόμου, όπως ισχύουν.

Εξάλλου, με τα άρθρα 14 & 33 του ν. 4387/2016, όπως ισχύουν και τις κατ’ εξουσιοδότηση τους εκδοθείσες αριθμ. πρ. οικ.26083/887/2016 (1605 Β΄) και Φ.11221/οικ.10772/382/9.3.2021 ( 1082 Β’) υπουργικές αποφάσεις, επανυπολογίσθηκαν από 1.1.2019 οι καταβαλλόμενες ή καταβλητέες κατά την 12.5.2016 κύριες συντάξεις, σύμφωνα με τα οριζόμενα στον εν λόγω νόμο, στο πλαίσιο εφαρμογής των ενιαίων κανόνων του e-ΕΦΚΑ (λήψη εθνικής και ανταποδοτικής σύνταξης) και της προστασίας των συντάξεων αυτών, με την πρόβλεψη χορήγησης προσωπικής διαφοράς, στις περιπτώσεις που το καταβαλλόμενο ποσό συντάξεων είναι μεγαλύτερο από αυτό που θα προκύψει κατά το στάδιο της αναπροσαρμογής τους.

2. Για την ομαλή μετάβαση στο νέο σύστημα υπολογισμού της σύνταξης προβλέφθηκε για το σύνολο των ασφαλισμένων ιδιωτικού και δημοσίου τομέα που αποχωρούν έως και την 31.12.2018 διπλός υπολογισμός της σύνταξης (σύμφωνα και με τον προϊσχύοντα τρόπο υπολογισμού) και η χορήγηση τυχόν προκύπτουσας προσωπικής διαφοράς. Πιο συγκεκριμένα, για τους ασφαλισμένους του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα που αποχώρησαν από 12/5 - 31/12/2016 σε περίπτωση κατά την οποία το ακαθάριστο ποσό της κανονιζόμενης σύνταξής τους υπολείπεται κατά ποσοστό άνω του 20% του ποσού της σύνταξης που θα ελάμβαναν με βάση τις προϊσχύουσες συνταξιοδοτικές διατάξεις του κάθε πρώην φορέα κύριας ασφάλισης, όπως αυτές ίσχυαν κατά την 31.12.2014, καταβάλλεται το ήμισυ της διαφοράς αυτής ως προσωπική διαφορά, με ανάλογη εφαρμογή της παρ. 2 του άρθρου 14 του ν. 4387/2016. Για όσους αποχώρησαν εντός του 2017 ή εντός του 2018, η κατά τα ανωτέρω προσωπική διαφορά ανέρχεται στο ένα τρίτο (1/3) της διαφοράς και στο ένα τέταρτο (1/4) αυτής, αντίστοιχα.

3. Όπως συνάγεται από τα ανωτέρω, ο νέος τρόπος υπολογισμού των συντάξεων (εθνική και ανταποδοτική) καταλαμβάνει το σύνολο των συνταξιούχων του φορέα, τόσο δηλαδή των συνταξιοδοτηθέντων προ της 13.5.2016 (παλαιοί συνταξιούχοι) όσο και εκείνων που συνταξιοδοτήθηκαν μετά από αυτήν και ως εκ τούτου δεν νοείται διαφορετική κατηγορία συνταξιούχων, ενώ αντίστοιχα για λόγους προστασίας των συντάξεων υπάρχει πρόβλεψη για την διατήρηση προσωπικής διαφοράς τόσο για τους συνταξιοδοτηθέντες προ της 13.5.2016, όσο και για εκείνους που συνταξιοδοτήθηκαν μετά από αυτήν και κατ’ έτος έως την 31.12.2018, για την ομαλή μετάβαση στο νέο σύστημα υπολογισμού των συντάξεων.

4. Σημειώνεται επίσης ότι με το άρθρο 1 του ν.4583/2018 ακυρώθηκαν οι προβλέψεις του άρθρου 2 του ν. 4472/2018, περί περικοπής από 1.1.2019 της καταβαλλόμενης θετικής προσωπικής διαφοράς, εφόσον αυτή υπερέβαινε το δεκαοχτώ τοις εκατό (18%) της καταβαλλόμενης κατά την έναρξη ισχύος του ν. 4387/2016 σύνταξης, και ως εκ τούτου εξακολούθησε αυτή να καταβάλλεται και μετά την ανωτέρω ημερομηνία (1.1.2019), με αποτέλεσμα τόσο οι συνταξιοδοτηθέντες προ της 13.5.2016 όσο και εκείνοι που συνταξιοδοτήθηκαν μέχρι 31.12.2018 να συνεχίσουν να λαμβάνουν την ευεργετική, ως προς το οικονομικό αποτέλεσμα, προκύπτουσα θετική προσωπική διαφορά.

5. Σύμφωνα εξάλλου με τη διάταξη της παρ. 2β του άρθρου 14 του ν. 4387/2016, όπως ισχύει, αν το καταβαλλόμενο ποσό των συντάξεων είναι μεγαλύτερο εκείνου που προκύπτει από τον υπολογισμό τους σύμφωνα με την παράγραφο 1 του ίδιου άρθρου, το επιπλέον ποσό εξακολουθεί να καταβάλλεται στον δικαιούχο, συμψηφιζόμενο κατ’ έτος και μέχρι την πλήρη εξάλειψή του, με την εκάστοτε αναπροσαρμογή των συντάξεων, όπως αυτή προκύπτει κατ’ εφαρμογή της παραγράφου 4 του ίδιου άρθρου.

Επιπλέον, σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 14 του ν. 4387/2016, όπως ισχύει, οι κύριες συντάξεις που έχουν απονεμηθεί ή εκκρεμεί η απονομή τους πριν την έναρξη ισχύος του ν. 4387/2016 και έχουν επανυπολογισθεί σύμφωνα με τις παραγράφους 1 και 2 του ίδιου άρθρου, υπολογίζονται εκ νέου από 1.10.2019 σύμφωνα με τα ποσοστά αναπλήρωσης του πίνακα 2 της παραγράφου 5 του άρθρου 8 του νόμου αυτού, ενώ με τη διάταξη της παρ 3.β.β. του άρθρου 25 του ν. 4670/2020 προβλέπεται ότι από την 1.10.2019 αν το καταβαλλόμενο ποσό των συντάξεων είναι μεγαλύτερο εκείνου που προκύπτει από τον υπολογισμό τους σύμφωνα με τον πίνακα 2 της παραγράφου 5 του άρθρου 8 του ν. 4387/2016, το επιπλέον ποσό εξακολουθεί να καταβάλλεται στον δικαιούχο ως προσωπική διαφορά, συμψηφιζόμενο κατ’ έτος και μέχρι την πλήρη εξάλειψή του, με την εκάστοτε αναπροσαρμογή των συντάξεων, όπως αυτή προκύπτει κατ’ εφαρμογή των διατάξεων της παραγράφου 4α του άρθρου 25 του ν. 4670/2020.

Σημειώνεται ότι με την παρ. 4α του αρ. 25 του ν. 4670/2020 ορίζεται ότι από 1.1.2023 το συνολικό ποσό της σύνταξης αυξάνεται κατ’ έτος με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων με βάση τον συντελεστή που προκύπτει από το άθροισμα του ετήσιου ποσοστού μεταβολής του ΑΕΠ συν το ποσοστό μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή του προηγούμενου έτους, διαιρούμενου δια του δύο (2) και δεν υπερβαίνει το ποσοστό μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή.

6. Με βάση τα ανωτέρω, το ισχύον θεσμικό πλαίσιο δεν αποκλείει την θετική αναπροσαρμογή (αύξηση) των συντάξεων όσων συνταξιούχων διατηρούν θετική προσωπική διαφορά μελλοντικά, θέτει όμως ως προϋπόθεση η προσωπική αυτή διαφορά να έχει προηγουμένως μηδενιστεί μέσω του συμψηφισμού της με τις προβλεπόμενες στην παρ. 4α του άρθρου 25 του ν. 4670/2020 αναπροσαρμογές/αυξήσεις των συντάξεων και αυτό γιατί:

α. αφενός με το ν. 4387/2016 θεσπίστηκε ένας νέος τρόπος υπολογισμού των συντάξεων που οδηγεί σε μείωση των εφεξής καταβαλλομένων συντάξεων σε σχέση με το προϊσχύον σύστημα, για την συγκράτηση της συνταξιοδοτικής δαπάνης και την ενίσχυση της βιωσιμότητας του ασφαλιστικού και συνταξιοδοτικού συστήματος. Συνεπώς, όσοι καθίστανται συνταξιούχοι από τις 13.5.2016 και μετά βρίσκονται σε δυσμενέστερη θέση σε σχέση με τους ήδη συνταξιούχους την ημερομηνία αυτή, των οποίων οι συντάξεις υπολογίστηκαν με διατάξεις προγενέστερες του ν. 4387/2016, και

β. αφετέρου η θετική προσωπική διαφορά διατηρήθηκε και συνέχισε να καταβάλλεται και μετά την 1.1.2019, με αποτέλεσμα οι διατηρούντες θετική προσωπική διαφορά παλαιοί συνταξιούχοι να βρίσκονται σε ευμενέστερη θέση σε σχέση με τους μετά το ν. 4387/2016 συνταξιούχους ακόμη και στις περιπτώσεις που έχουν τα ίδια ασφαλιστικά δεδομένα (έτη ασφάλισης, συντάξιμες αποδοχές και ποσοστό αναπηρίας).

Τυχόν τροποποίηση των ανωτέρω δεν εξετάζεται επί του παρόντος από το Υπουργείο μας.

Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ

Π.ΤΣΑΚΛΟΓΛΟΥ