15/05/2023

ΣτΕ Α΄ 882/2023: Επιτρεπτή η λειτουργία στα δημόσια νοσοκομεία κυλικείου ή/και μίνι μάρκετ κατά την περ. (ι) άρθρ. 28 ν. 2519/97 εκ παραλλήλου με κυλικείο που λειτουργεί βάσει του ν.δ. 1044/71 περί προστασίας αναπήρων πολέμου και ειρηνικής περιόδου και θυμάτων πολέμου. Μη αντίθεση στο άρθρ. 21 παρ. 2 Συντ.

ΣτΕ Α΄ 882/2023

Πρόεδρος: Σπ. Χρυσικοπούλου, Αντιπρόεδρος

Εισηγητής: Ευ. Τζιράκη, Πάρεδρος

Από τις διατάξεις των άρθρ. 23 [παρ. 1 (όπως η παρ. αυτή αντικαταστάθηκε με την παρ. 1 του άρθρ. 10 του ν. 1043/80), 3, 4, 7 και 9], 18 (όπως το άρθρ. αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρ. 10 ν. 1416/84), 21 (παρ. 1, 2 και 4) και 25 (όπως το άρθρ. αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρ. 11 ν. 1043/80) του ν.δ. 1044/71 και 28 περ. (ι) ν. 2519/97, ερμηνευόμενες τελολογικώς, συνάγονται τα ακόλουθα: Με τη διάταξη της περ. (ι) του άρθρ. 28 του ν. 2519/97 επιτρέπεται στα δημόσια νοσοκομεία να εκμεταλλεύονται τους χώρους και τις εγκαταστάσεις τους προκειμένου να παρέχουν μη ιατρικές υπηρεσίες στους νοσηλευόμενους, στους επισκέπτες και στο προσωπικό τους και ορίζεται ότι η εκμετάλλευση αυτή θα γίνεται μέσω της λειτουργίας επιχειρήσεων ή της εκμίσθωσης των χώρων και των εγκαταστάσεών τους για τη λειτουργία επιχειρήσεων, οι οποίες απαριθμούνται ενδεικτικώς (όπως κυλικεία, ανθοπωλεία κ.ά.). Η θέσπιση της διάταξης αυτής αποβλέπει προφανώς στη θεραπεία σκοπού επιτακτικού δημοσίου συμφέροντος, ο οποίος συνίσταται στην πραγματοποίηση εσόδων για την κάλυψη των άμεσων αναγκών των ως άνω δημόσιων φορέων υγείας (νοσοκομείων) και τη διαρκή βελτίωση των παρεχόμενων από αυτά υπηρεσιών υγείας, ώστε να εξασφαλίζεται στον μέγιστο δυνατό βαθμό ότι θα παρέχουν στους πολίτες υπηρεσίες υγείας υψηλού επιπέδου, όπως επιτάσσουν τα άρθρ. 5 παρ. 5 και 21 παρ. 3 του Συντ., με τα οποία κατοχυρώνονται αντιστοίχως το ατομικό δικαίωμα και το κοινωνικό δικαίωμα στην υγεία. Εφόσον δε ο νόμος (2519/97) επιτρέπει από 21.8.1997 να λειτουργεί στα δημόσια νοσοκομεία κυλικείο (στο οποίο θα πωλούνται προϊόντα που, βάσει αγορανομικών ή υγειονομικών διατάξεων, επιτρέπεται να διατίθενται από κυλικεία δημόσιων νοσοκομείων, όπως καφές γενικά και άλλα ροφήματα, πάστες, κωκ, τόστ, κολώνιες, χαρτομάνδυλα, χαρτί καθαριότητας, σαπούνια χεριών κ.ά.) ή/και μίνι μάρκετ προς ικανοποίηση του πιο πάνω σκοπού δημοσίου συμφέροντος, η διάταξη της περ. (ι) του άρθρ. 28 του νόμου αυτού δεν κατισχύει των άλλων διατάξεων του ν.δ. 1044/71, με τις οποίες αναγνωρίζεται υπέρ των αναπήρων πολέμου και ειρηνικής περιόδου και των θυμάτων πολέμου το δικαίωμα εκμετάλλευσης κυλικείων εντός δημόσιων νοσοκομείων. Συνεπώς, η εφαρμογή της διάταξης αυτής του ν. 2519/97 δεν αποκλείει την εφαρμογή και των διατάξεων του ν.δ. 1044/71, οι οποίες δεν επιδιώκουν τον ίδιο σκοπό, αφού ο σκοπός τον οποίο επιδιώκουν να εκπληρώσουν οι διατάξεις του ν.δ. 1044/71 είναι η προστασία των αναπήρων πολέμου και ειρηνικής περιόδου και θυμάτων πολέμου. Επομένως, από 21.8.1997 επιτρέπεται να λειτουργεί στα δημόσια νοσοκομεία κυλικείο ή/και μίνι μάρκετ κατ’ εφαρμογή της διάταξης της περ. (ι) του άρθρ. 28 του ν. 2519/97 εκ παραλλήλου με το κυλικείο που λειτουργεί βάσει των διατάξεων του ν.δ. 1044/71, προς ικανοποίηση των διαφορετικών σκοπών που επιδιώκουν οι διατάξεις αμφοτέρων των νομοθετημάτων. Η ρύθμιση δε της ανωτέρω διάταξης της περ. (ι) του άρθρ. 28 του ν. 2519/97, με την οποία επιδιώκεται η ικανοποίηση του πιο πάνω δημόσιου συμφέροντος σκοπού (της οικονομικής ενίσχυσης των δημόσιων νοσοκομείων προκειμένου να είναι σε θέση να παρέχουν στους πολίτες υπηρεσίες υγείας υψηλού επιπέδου), δεν αντίκειται στη διάταξη του άρθρ. 21 παρ. 2 του Συντ., αφού το παρεχόμενο από τις διατάξεις του ν.δ. 1044/71 δικαίωμα εκμετάλλευσης υπέρ των ανάπηρων πολέμου και ειρηνικής περιόδου και των θυμάτων πολέμου δεν καταργείται, αλλά εξακολουθεί να υφίσταται ως αυτοτελές και ανεξάρτητο δικαίωμα και έτσι, ικανοποιείται ο επιδιωκόμενος με το ν.δ. 1044/71 πιο πάνω σκοπός. Και ναι μεν με τη σωρευτική εφαρμογή της διάταξης της περ. (ι) του άρθρ. 28 του ν. 2519/97 περιορίζεται το δικαίωμα αυτό κατά τρόπο ώστε να μην ασκείται αποκλειστικώς από τα πρόσωπα που εμπίπτουν στις προστατευτικές διατάξεις του ν.δ. 1044/71 αλλά να ασκείται εκ παραλλήλου με άλλα πρόσωπα, τα οποία δεν τυγχάνουν της προστασίας των διατάξεων του νομοθετήματος αυτού, όμως ο περιορισμός αυτός κατά την άσκηση του δικαιώματος των προστατευόμενων από το ν.δ. 1044/71 προσώπων χάριν του επιδιωκόμενου με το ν. 2519/97 σκοπού δημόσιου συμφέροντος δεν είναι εκ της φύσεώς του δυσανάλογος, αφού δεν παρακωλύει την εκπλήρωση του σκοπού του ν.δ. 1044/71 ούτε θίγει τον πυρήνα του δικαιώματός τους αυτού και συνεπώς, δεν είναι αντίθετος προς την πιο πάνω συνταγματική διάταξη.

Νόμιμη, ανεξάρτητα από τις ειδικότερες αιτιολογίες της αναιρεσιβαλλόμενης απόφασης, η κρίση διοικητικού εφετείου ότι στην προκειμένη περίπτωση ήταν επιτρεπτή η εκμίσθωση χώρου δημόσιου νοσοκομείου προκειμένου να λειτουργήσει μίνι μάρκετ, παρά το γεγονός ότι εντός του ίδιου νοσοκομείο λειτουργούσε ήδη από τους αναιρεσείοντες κυλικείο, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του ν.δ. 1044/71.