Δευτέρα 25 Νοεμβρίου 2024

Μετρητά από το στρώμα αναγνώρισε η εφορία

Φορολογούμενος επικαλέστηκε 338.000 ευρώ ως «ανάλωση κεφαλαίου» από εισοδήματα προηγούμενων ετών

Γιώργος Παλαιτσάκης • gpalaitsakis@naftemporiki.gr

Την ύπαρξη μετρητών εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ εκτός τραπεζικού συστήματος αναγνώρισε η εφορία σε φορολογούμενο, ο οποίος γλίτωσε τον καταλογισμό μεγάλου ποσού φόρου εισοδήματος, επικαλούμενος την ανάλωση κεφαλαίου από φορολογηθέντα εισοδήματα προηγούμενων οικονομικών ετών.

Συγχρόνως, όμως, η εν λόγω υπόθεση επιταχύνει την αλλαγή του πλαισίου της ανάλωσης κεφαλαίου, η οποία θα καταστεί αυστηρότερη, με την εφορία να ζητά πλέον αποδείξεις για την ύπαρξη των μετρητών «αποθεμάτων», όπως είναι οι τραπεζικές καταθέσεις, ενώ θα ορίσει και σειρά πραγματικών -πέραν των τεκμαρτών- δαπανών οι οποίες θα μειώνουν το διαθέσιμο φορολογητέο εισόδημα των προηγούμενων ετών.

Στην προκειμένη περίπτωση, φορολογούμενος στον οποίο διενεργήθηκε φορολογικός έλεγχος, για να αποφύγει τον επιπλέον φόρο που του καταλόγισαν οι ελεγκτές με τις έμμεσες τεχνικές ελέγχου, επικαλέστηκε την ανάλωση κεφαλαίου από προηγούμενα έτη ποσού ύψους 338.000 ευρώ, τα οποία είχε σε μορφή μετρητών, ισχυρισμό τον οποίο αποδέχτηκε η εφορία, όπως προκύπτει από τη σχετική απόφαση της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών.

Ο έλεγχος

Σωτήριος αποδείχτηκε ο ισχυρισμός ενός φορολογούμενου, ενώπιον της φορολογικής αρχής που του έκανε εξονυχιστικό φορολογικό έλεγχο, ότι προ του 2018 είχε αποταμιεύσει εκτός τραπεζικού συστήματος μετρητά συνολικού ύψους 337.785,35 ευρώ προερχόμενα από δηλωθέντα και νομίμως φορολογηθέντα εισοδήματα παρελθόντων ετών. Ο φορολογούμενος επικαλέστηκε το ποσό αυτό των μετρητών (το οποίο δεν υπήρχε στους τραπεζικούς του λογαριασμούς την 1η Ιανουαρίου του έτους 2018 για το οποίο ελέγχθηκε), προκειμένου να δικαιολογήσει την προέλευση χρηματικών ποσών που κατέθεσε εκ των υστέρων, κατά το έτος 2018, σε τραπεζικό του λογαριασμό.

Ο φορολογούμενος, κατά τη διάρκεια του ελέγχου από το 4ο ΕΛΚΕ Αττικής και ειδικότερα κατά τον προσδιορισμό του εισοδήματος με βάση έμμεσες μεθόδους προσδιορισμού είχε επικαλεστεί την ύπαρξη διαθέσιμων μετρητών ποσού 337.785,35 ευρώ κατά την 1η/1/2018 και ποσού 280.062,61 ευρώ κατά την 1η/1/2019. Προς δικαιολόγηση των ισχυρισμών του, υπέβαλε πίνακα ανάλωσης διαθέσιμων μετρητών συνημμένο στο υποβληθέν έντυπο «ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ».

Όμως, όπως ισχυρίστηκε ο φορολογούμενος στην προσφυγή του, ο υποβληθείς αυτός πίνακας δεν ελήφθη υπόψη από τον φορολογικό έλεγχο. Κατόπιν αιτήματος της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών (απόφαση 2541/12-9-2024) προς το 4ο ΕΛΚΕ να διενεργήσει έλεγχο για την ύπαρξη διαθέσιμων μετρητών από φορολογηθέντα εισοδήματα προηγούμενων ετών, ο έλεγχος αυτός έγινε και διαπιστώθηκε ότι ο φορολογούμενος διέθετε τη δυνατότητα ύπαρξης διαθέσιμων μετρητών από μη αναλωθέν κεφάλαιο, το οποίο δεν βρέθηκε στους τραπεζικούς του λογαριασμούς κατά την 1η/1/2018, ημερομηνία έναρξης της ελεγχόμενης περιόδου. Συνεπώς, η ανάλωση κεφαλαίου του φορολογούμενου διαπιστώθηκε εκ των υστέρων από το 4ο ΕΛΚΕ και από τη ΔΕΔ ότι εδύνατο να καλύψει τις διαφορές ποσού 52.050 ευρώ από μη ονομαστικές καταθέσεις μετρητών σε ΑΤΜ ή σε λοιπά αυτόματα ταμεία, οι οποίες από τον έλεγχο στο φορολογικό έτος 2018 θεωρήθηκαν προσαύξηση περιουσίας.

Ως εκ τούτου, ο σχετικός ισχυρισμός του προσφεύγοντος έγινε εν τέλει δεκτός από τη ΔΕΔ και το ποσό της προσαύξησης περιουσίας συνολικού ύψους 69.962,76 ευρώ που του καταλογίστηκε από τον έλεγχο μειώθηκε κατά 52.050 ευρώ.

Το αποτέλεσμα είναι πως η φορολογική αρχή αναγνώρισε στον φορολογούμενο ένα μεγάλο ποσό από «ανάλωση κεφαλαίου» προηγούμενων ετών, το οποίο φυσικά προέκυπτε από τα δηλωθέντα εισοδήματά του, αλλά, κυρίως, ότι το διατηρούσε εκτός του τραπεζικού συστήματος.

Κόφτη εξετάζει το ΥΠΕΘΟ

Η μέθοδος ης «ανάλωσης κεφαλαίου» έχει μπει στο μικροσκόπιο και επανεξετάζεται από το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών στο πλαίσιο της επικείμενης μεταρρύθμισης της νομοθεσίας για τα τεκμήρια διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων. Κι αυτό διότι η συγκεκριμένη μέθοδος δίνει τη δυνατότητα στους φορολογούμενους να επικαλούνται τεράστια πλασματικά ποσά αποταμιεύσεων σε μετρητά ως προερχόμενα από εισοδήματα παρελθόντων ετών για να καλύπτουν τεκμήρια.

Τα ποσά αυτά «κτίζονται», όμως, εικονικά, καθώς η ισχύουσα νομοθεσία δεν προβλέπει περιορισμούς στον αριθμό των παρελθόντων ετών στα οποία μπορεί να ανατρέξει ο φορολογούμενος για να επικαλεστεί κτηθέντα εισοδήματα που δεν αναλώθηκαν. Δηλαδή κάθε φορολογούμενος έχει δικαίωμα να ανατρέξει όσο θέλει στο παρελθόν και να επικαλεστεί εισοδήματα πολλών δεκαετιών, ακόμη και των δεκαετιών του ’70, του ’80 και του ’90, χωρίς ουσιαστικό έλεγχο από τις φορολογικές αρχές, ειδικά αν αφορούν παλαιά έτη. Αρκεί να έχει κρατήσει άθικτα τα αντίγραφα των εντύπων των δηλώσεων που είχε υποβάλει σε έντυπη μορφή, καθώς και τα σχετικά εκκαθαριστικά σημειώματα.

3 πιθανές αλλαγές

Με την ανωτέρω διαδικασία, κάθε φορολογούμενος μπορεί να σχηματίσει ένα ποσό κεφαλαίου «μη αναλωθέντων εισοδημάτων παρελθόντων ετών» -που μπορεί να είναι και σε μετρητά-, από το οποίο στη συνέχεια μπορεί να εμφανίζει κάθε χρόνο ένα τμήμα ως αναλωθέν ώστε στη φορολογική δήλωση του αντίστοιχου φορολογικού έτους να καλύπτει πάντα τα πρόσθετα ποσά φορολογητέου εισοδήματος που του προσδιορίζουν τα τεκμήρια διαβίωσης και τυχόν πραγματικές δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων που έχει δηλώσει. Έτσι, αξιοποιώντας τη νόμιμη αυτή μέθοδο μπορεί να αποφεύγει μονίμως τη φορολόγηση με βάση τα τεκμήρια, εφόσον είχε δηλώσει επαρκή εισοδήματα στο παρελθόν. Από το εισόδημα κάθε προηγούμενου φορολογικού έτους αφαιρούνται μόνο τα ποσά των τεκμηρίων διαβίωσης και τυχόν δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων που τον βάρυναν ανά έτος.

Οι αλλαγές που εξετάζει το ΥΠΕΘΟ θα προβλέπουν, μεταξύ άλλων, πως:

1. Κατά τον σχηματισμό του «κεφαλαίου από εισοδήματα παρελθόντων ετών» θα αφαιρούνται από τα ετήσια δηλωθέντα εισοδήματα και οι ετήσιες πραγματικές δαπάνες που πραγματοποίησε ο φορολογούμενος το ίδιο έτος για ενοίκια, ασφάλιστρα, αγορές καταναλωτικών αγαθών, πληρωμές φόρων, λογαριασμών ΔΕΚΟ και πλήθος άλλων δαπανών της καθημερινότητας.

2. Τα ποσά που θα επικαλείται ο φορολογούμενος θα πρέπει κατά το μεγαλύτερο μέρος τους να αποδεικνύονται από τις κινήσεις των τραπεζικών του λογαριασμών και ελάχιστο ποσό θα αναγνωρίζεται ως «μετρητά».

3. Θα μπει «κόφτης» στα έτη που θα μπορεί να ανατρέξει ο φορολογούμενος για να επικαλεστεί ποσά για την ανάλωση κεφαλαίου.

Πηγή: https://www.naftemporiki.gr