Τρίτη 10 Ιανουαρίου 2025

Πόσο θα είναι το πακέτο ελάφρυνσης στη φετινή ΔΕΘ

Του Τάσου Δασόπουλου

Η οριστικοποίηση του δημοσιονομικού χώρου, η αναπτυξιακή προοπτική των μέτρων και η καλή πορεία του Προϋπολογισμού είναι τα τρία στοιχεία που θα καθορίσουν το πακέτο των ελαφρύνσεων το οποίο θα ανακοινώσει ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ.

Παρά τις διαδοχικές δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών, σχετικά με την πρόθεση της κυβέρνησης για μειώσεις φόρων ειδικά για τη μεσαία τάξη, πολλά είναι τα κομμάτια από το παζλ τα οποία θα πρέπει να κλείσουν μέχρι το τέλος του καλοκαιριού, πριν οριστικοποιηθεί το πακέτο της φετινής ΔΕΘ, το οποίο θα εφαρμοστεί στο μεγαλύτερο μέρος του από το 2026.

Το πρώτο από αυτά είναι ο δημοσιονομικός χώρος, μέσα στον οποίο θα μπορέσει να κινηθεί το οικονομικό επιτελείο. Μέχρι στιγμής το μόνο στοιχείο το οποίο είναι πλέον γνωστό είναι το "κέρδος" από τον μη υπολογισμό της αύξησης των αμυντικών δαπανών στο έλλειμμα, το οποίο θεωρητικά μπορεί να διατεθεί για ελαφρύνσεις. Με βάση δηλώσεις του υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκου Πιερρακάκη, η αύξηση των αμυντικών δαπανών το 2025 σε σχέση με το 2024 είναι 600 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό, μετά την ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες και την ψήφιση του σχετικού νόμου στη Βουλή το επόμενο διάστημα, θα μπορεί να διατεθεί για ελαφρύνσεις.

Το δεύτερο στοιχείο που θα προστεθεί στον δημοσιονομικό χώρο είναι τα επιπλέον έσοδα που θα μπουν στα δημόσια ταμεία φέτος από φοροδιαφυγή. Ως γνωστόν, το 2024 το Δημόσιο, έναντι πρόβλεψης 1,8 δισ. ευρώ, εισέπραξε 2 δισ. από φοροδιαφυγή. Τούτο, ενώ το πακέτο των μέτρων κατά της φοροδιαφυγής εφαρμόστηκε στην ουσία από τον περασμένο Μάιο, όταν υλοποιήθηκε η σύνδεση των POS με τις ταμειακές μηχανές. Φέτος τα μέτρα εφαρμόζονται από την αρχή του χρόνου, ενώ και οι ηλεκτρονικοί έλεγχοι γίνονται πιο συστηματικά. Μια πρώτη εκτίμηση που έγινε στις αρχές του χρόνου θέλει για φέτος τα έσοδα από φοροδιαφυγή να προσεγγίζουν ή και να ξεπερνούν τα 3 δισ. ευρώ. Ωστόσο, τόσο το οικονομικό επιτελείο όσο και οι Βρυξέλλες, οι οποίες θεωρούν τα έσοδα από φοροδιαφυγή μόνιμα και επαναλαμβανόμενα, θα πρέπει να περιμένουν μια νέα εκτίμηση για τα έσοδα από αυτή την κατηγορία, η οποία θα είναι πιο ρεαλιστική για το σύνολο του χρόνου.

Το υπερπλεόνασμα του 2025

Το τρίτο στοιχείο που θα συμπληρώσει τον δημοσιονομικό χώρο για τα μέτρα της ΔΕΘ είναι το πρωτογενές πλεόνασμα του 2025. Το ΥΠΕΘΟ αναθεώρησε προς τα πάνω τη σχετική πρόβλεψή του στο 3,2% του ΑΕΠ, από 2,4% του ΑΕΠ που προέβλεπε στην αρχή του χρόνου. Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εμφανίζεται πιο αισιόδοξη από το ΥΠΕΘΟ, προαναγγέλλοντας υπερπλεόνασμα ανάλογο του 4,8% του ΑΕΠ που καταγράφηκε το 2024. Συγκεκριμένα, η Επιτροπή προβλέπει για την Ελλάδα πρωτογενές πλεόνασμα 3,8% του ΑΕΠ για φέτος και 4,4% του ΑΕΠ για το 2026. Η λεπτομέρεια που συμπληρώνει την εικόνα είναι ότι η Επιτροπή δεν υπολογίζει στην πρόβλεψή της τα επιπλέον έσοδα από τη φοροδιαφυγή, αφού οι ελληνικές αρχές δεν κάνουν εκτίμηση στον Προϋπολογισμό, θεωρώντας ότι μπορούν να προστεθούν μόνον απολογιστικά.

Η πορεία του Προϋπολογισμού

Κρίσιμο στοιχείο για τις διαπραγματεύσεις που θα γίνουν με την Κομισιόν, πριν οριστικοποιηθούν οι μειώσεις φόρου, είναι η Ελλάδα να μπορεί να αποδείξει ότι επιτυγχάνει τους δημοσιονομικούς στόχους της. Προς το παρόν, ο Προϋπολογισμός στο τέλος του πρώτου τετράμηνου του χρόνου κινείται πάνω από τους στόχους. Το πρωτογενές πλεόνασμα υπερβαίνει τον στόχο κατά 3,1 δισ. ευρώ και τα φορολογικά έσοδα ξεπερνούν τον στόχο κατά 1,36 δισ. ευρώ. Μάλιστα, ο Προϋπολογισμός για το τετράμηνο καταγράφει δημοσιονομικό πλεόνασμα 1,85 δισ. ευρώ. Η καλή πορεία του Προϋπολογισμού προοιωνίζεται, εκτός από την επίτευξη υψηλού πρωτογενούς πλεονάσματος, και τη συνέχιση της μείωσης του χρέους με ταχείς ρυθμούς.

Με άλλα λόγια, είναι δεδομένο ότι στο τέλος του χρόνου το χρέος θα αποκλιμακωθεί κατά 6,9% του ΑΕΠ στο 147,5% του ΑΕΠ, από 153,6% του ΑΕΠ που έφτασε στο τέλος του 2024. Συνεπώς η Ελλάδα θα εκπληρώσει τις απαιτήσεις του μεσοπρόθεσμου διαρθρωτικού και δημοσιονομικού σχεδίου 2025-2028, που θέλουν το δημοσιονομικό έλλειμμα έως το 3% του ΑΕΠ και για υπερχρεωμένες χώρες όπως η Ελλάδα την ετήσια μείωση του χρέους τουλάχιστον 1% του ΑΕΠ.

Ο χαρακτήρας των μέτρων και ο κόφτης δαπανών

Τέλος, το οικονομικό επιτελείο θα πρέπει να έχει μια συμφωνία σε δύο ακόμη σημεία πριν οριστικοποιήσει το πακέτο της μείωσης φόρων που θα ανακοινωθούν τον Σεπτέμβριο.

Το πρώτο είναι ότι τα μέτρα θα πρέπει να είναι μόνιμα και να χρηματοδοτούνται επαρκώς από την υπεραπόδοση της οικονομίας. Επίσης, το πακέτο θα πρέπει να έχει αναπτυξιακό χαρακτήρα, δηλαδή να μην έχουν ως μόνο αποτέλεσμα την αύξηση των εισοδημάτων, αλλά και μια πολλαπλασιαστική επίδραση για το ΑΕΠ. Για παράδειγμα, μια περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών ή κάποιο μέτρο για την ενίσχυση της κτηματαγοράς θα γίνουν αυτόματα δεκτά, γιατί θα έχουν θετική επίδραση στο ΑΕΠ.

Το δεύτερο σημείο της συμφωνίας θα είναι το κόστος των μέτρων να εναρμονίζεται με τις οροφές δαπανών, οι οποίες έχουν συμφωνηθεί για την Ελλάδα. Οι μειώσεις φόρων δεν επηρεάζουν την οροφή των δαπανών, αφού δεν αυξάνουν τις καθαρές πρωτογενείς δαπάνες. Αν όμως υπάρχουν και άλλες εισοδηματικές ενισχύσεις, το οικονομικό επιτελείο έχει περιθώριο αύξησης των δαπανών 2,3 δισ. ευρώ, που δημιουργήθηκε από την εξέλιξη που είχαμε τη διετία 2024-2025.

* Αναδημοσίευση από την εφημερίδα "Κεφάλαιο".

Πηγή: capital.gr