Τρίτη 24 Ιουνίου 2025

Συλλογικές συμβάσεις: Μόνο ένας στους 5 εργαζόμενους καλύπτεται

Γιατί κρίνεται αναγκαία η υπογραφή τους για την προστασία των εργαζόμενων από περαιτέρω ευελιξίες και εντατικοποίηση της εργασίας. Τι υποστηρίζουν ΓΣΕΕ και ΤτΕ. Πότε θα είναι έτοιμος ο Οδικός Χάρτης.

Αναγκαία φαντάζει η ενδυνάμωση των συλλογικών διαπραγματεύσεων και η υπογραφή συλλογικών συμβάσεων στον ιδιωτικό τομέα, ιδιαίτερα σε ένα περιβάλλον αυξημένης ευελιξίας, εντατικοποίησης της εργασίας και χαμηλών μισθών.

Είναι ενδεικτικό ότι μόλις μισό εκατομμύριο εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα, δηλαδή το 20% του συνόλου των εργαζόμενων, καλύπτονται πραγματικά από κάποια κλαδική Σύμβαση Εργασίας, με τον θεσμό των συλλογικών διαπραγματεύσεων να παραμένει, για τουλάχιστον 10 χρόνια, αποδυναμωμένος.

Αποτέλεσμα να παραμένουν αποδυναμωμένοι και οι εργαζόμενοι, καθώς στην ατομική διαπραγμάτευση με εργοδότες, η ισχύς των δύο πλευρών είναι καταφανώς άνιση. Η αποδυνάμωση του θεσμού των συλλογικών διαπραγματεύσεων δυσκολεύει και την προσπάθεια αύξησης των πραγματικών εισοδημάτων των εργαζόμενων, καθιστώντας τον στόχο για αύξηση του μέσου μισθού στα 1.500 ευρώ, έως το 2027, δύσκολα επιτεύξιμο.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η Επιτροπή που έχει ήδη θεσπιστεί από το υπουργείο Εργασίας συνεδριάζει τακτικά, ώστε έως το τέλος του έτους να έχει καταρτιστεί ο Οδικός Χάρτης για την ενίσχυση των ΣΣΕ και διαπιστώνεται ότι υπάρχει περιθώριο σημαντικής βελτίωσης σε ό,τι αφορά την κάλυψη των εργαζόμενων από συμβάσεις. Βέβαια, για να συμβεί αυτό, απαιτείται ένα στιβαρό θεσμικό πλαίσιο, το οποίο θα δίνει κίνητρα για τη σύναψη συλλογικών συμβάσεων, όπως χρειάζεται και η πρόθεση των δύο πλευρών, εργαζόμενων και κυρίως εργοδοτών, να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι διαλόγου.

Η αρμόδια υπουργός Εργασίας Νίκη Κεραμέως έχει ξεκαθαρίσει ότι ο Οδικός Χάρτης θα περιλαμβάνει τροποποιήσεις του σημερινού νομοθετικού καθεστώτος, αφού προηγηθεί διαβούλευση με όλους τους Κοινωνικούς Εταίρους, που θα κληθούν να καταθέσουν τις προτάσεις τους.

Σύμφωνα με την ΓΣΕΕ, κατά το 2024 υπογράφηκαν και κυρώθηκαν από το υπουργείο Εργασίας 18 ΣΣΕ κλαδικού ή ομοιοεπαγγελματικού, εθνικού ή τοπικού χαρακτήρα. Όπως έχει υπογραφεί και η Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΕΓΣΣΕ) μεταξύ των εθνικών κοινωνικών εταίρων, καθώς και 238 επιχειρησιακές ΣΣΕ. Επιπρόσθετα, για τα πληρώματα πλοίων, για τα οποία εφαρμόζονται ειδικές διατάξεις, ισχύουν οι 4 ομοιοεπαγγελματικές συμβάσεις υποχρεωτικού χαρακτήρα.

Τι σημαίνει αυτό, ως προς την κάλυψη των εργαζομένων; Με βάση τις μηνιαίες εκθέσεις του Πληροφοριακού Συστήματος «ΕΡΓΑΝΗ» του έτους 2024, οι 238 νέες επιχειρησιακές ΣΣΕ δυνητικά καλύπτουν 168.161 μισθωτούς, σημειώνοντας αύξηση σε σχέση με το 2023, κατά το οποίο υπογράφηκαν 209 νέες επιχειρησιακές ΣΣΕ, που δυνητικά κάλυπταν 137.171 μισθωτούς.

Η συντριπτική πλειονότητα των επιχειρησιακών ΣΣΕ του 2024, δηλαδή 156 επιχειρησιακές συμβάσεις (66%), καλύπτουν 110.747 μισθωτούς εργαζομένους και διατηρούν αμετάβλητες τις αποδοχές, ενώ οι υπόλοιπες 82 επιχειρησιακές (34%) προβλέπουν μισθολογικές αυξήσεις και αφορούν 57.414 εργαζομένους.

Σε κλαδικό και ομοιοεπαγγελματικό επίπεδο, κατά τη διάρκεια του 2024, θα πρέπει να σημειωθεί ότι ήταν σε ισχύ συνολικά 43 ΣΣΕ. Δηλαδή, εκτός από τις 18 νέες κλαδικές και ομοιοεπαγγελματικές ΣΣΕ που υπογράφηκαν το 2024, βρίσκονταν σε ισχύ επιπλέον 25 συλλογικές συμβάσεις παρελθόντων ετών που εξακολουθούν να ισχύουν.

Επιπρόσθετα, εάν συνυπολογιστούν και οι 4 ΣΣΕ των ναυτικών, οι οποίες διέπονται από ιδιαίτερο νομοθετικό καθεστώς, οι ΣΣΕ ανέρχονται σε 47.

Οι 47 κλαδικές και ομοιοεπαγγελματικές ΣΣΕ που βρίσκονται σε ισχύ εκτιμάται ότι καλύπτουν δυνητικά περίπου 711.500 εργαζομένους, δηλαδή περίπου το 28% του συνόλου των μισθωτών εργαζομένων (2.519.726 άτομα). Τα δεδομένα αυτά προκύπτουν από την επεξεργασία που έχει κάνει στην ετήσια έκθεση για την ελληνική οικονομία το ΙΝΕ ΓΣΕΕ.

Ωστόσο, είναι κρίσιμο να επισημανθεί ότι το πραγματικό ποσοστό κάλυψης των εργαζομένων από κλαδικές και ομοιοεπαγγελματικές ΣΣΕ μειώνεται ακόμα περισσότερο, εάν ληφθεί υπόψη ότι μόνο 7 συλλογικές συμβάσεις έχουν κηρυχτεί γενικά υποχρεωτικές. Οι ΣΣΕ αυτές αφορούν ξενοδοχεία, τουριστικά και επισιτιστικά καταστήματα, ιδιωτική ασφάλιση και πληρώματα πλοίων (ναυτικά επαγγέλματα) και καλύπτουν περίπου 502.630 εργαζομένους (20% του συνόλου των μισθωτών εργαζομένων).

Αλλά και το 2025, και συγκεκριμένα το τετράμηνο Ιανουαρίου - Απριλίου, σύμφωνα με την επίσης πρόσφατη έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος, στον επιχειρηματικό τομέα υπογράφηκαν 72 νέες επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις, οι οποίες αφορούν μόλις 42.446 μισθωτούς. Από αυτές, 32 συμβάσεις προβλέπουν αυξήσεις μισθών, ενώ οι υπόλοιπες δεν περιλαμβάνουν μισθολογικές ρυθμίσεις.

Να σημειωθεί βέβαια ότι εντός του Ιουνίου υπογράφηκαν δύο κλαδικές συλλογικές συμβάσεις, στη βιομηχανία και ειδικότερα στην καπνοβιομηχανία και στις εταιρείες μετάλλου.

Αναλυτικά, μόλις την προηγούμενη εβδομάδα, και μετά από 13 ολόκληρα χρόνια, ο ΣΕΒ και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργατοϋπαλλήλων Μετάλλου (ΠΟΕΜ) υπέγραψαν νέα συλλογική σύμβαση εργασίας στον κλάδο του μετάλλου για τα έτη 2025-2026.

Η σύμβαση αφορά το εργατοτεχνικό προσωπικό των επιχειρήσεων παραγωγής μετάλλου (μηχανοτεχνίτες, τεχνίτες, ειδικευμένοι εργάτες), προβλέπει τον εκ νέου ορισμό των εισαγωγικών κλιμακίων και αυξήσεις από 4% έως 6,7% από 1η Ιανουαρίου 2026, 6 τριετίες επί 5% για τους ημερομισθίους και 3 τριετίες επί 10% για τους μισθωτούς, τη χορήγηση επιδόματος ειδικών συνθηκών (από 10% έως 20%) καθώς και επίδομα εργοδηγών 3,5 ευρώ την ημέρα για τους ημερομισθίους και 70 ευρώ αντίστοιχα για τους μισθωτούς.

Είχε προηγηθεί η διετής σύμβαση της Καπνοβιομηχανίας που υπέγραψαν ο ΣΕΒ και η Ομοσπονδία Εργαζομένων Καπνοβιομηχανιών Ελλάδος, την Πέμπτη 12 Ιουνίου. Η σύμβαση, με διάρκεια ισχύος 2025-2026, καλύπτει τους εργαζόμενους στις καπνοβιομηχανίες όλης της χώρας.

Σύμφωνα με τα κύρια σημεία της σύμβασης, προβλέπονται αυξήσεις από 1η Ιανουαρίου 2025 και από 1η Ιανουαρίου 2026 για όλες τις μισθολογικές κατηγορίες. Επίσης, προβλέπεται διπλασιασμός του επιδόματος για γονείς τέκνων με πνευματική, ψυχική ή σωματική αναπηρία και επίσημη θεσμοθέτηση της ημέρας της εορτής του Αγίου Πνεύματος ως επίσημης αργίας για τον κλάδο της καπνοβιομηχανίας.

Και στις δύο περιπτώσεις, ο πρόεδρος του Δ.Σ. του ΣΕΒ Σπύρος Θεοδωρόπουλος δήλωσε πως με την υπογραφή των Συμβάσεων ο Σύνδεσμος στηρίζει έμπρακτα τον θεσμό των ελεύθερων συλλογικών διαπραγματεύσεων και των κλαδικών συλλογικών συμβάσεων εργασίας, μέσω των οποίων είναι δυνατό να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, η αύξηση του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος των εργαζομένων τους, καθώς και η διασφάλιση της εργασιακής ειρήνης αλλά και της κοινωνικής συνοχής.

Να σημειωθεί, βέβαια, ότι στην έκθεση της Κεντρικής Τράπεζας εκτιμάται ότι κατά το τρέχον έτος αναμένεται μικρή επιβράδυνση των ρυθμών ανόδου των συνολικών αμοιβών.

Πηγή: https://www.euro2day.gr/