Πέμπτη 20 Νοεμβρίου 2025

Προς αναβολή για το 2026 ο νόμος για τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας

Εργοδότες και εργαζόμενοι συμφωνούν ότι διαφωνούν και ζητούν παρέμβαση της Νίκης Κεραμέως

Από την έντυπη έκδοση

Του Βασίλη Αγγελόπουλου • vaggelopoulos@naftemporiki.gr

Συνέχεια στον κοινωνικό διάλογο, σε μια προσπάθεια εξεύρεσης κάποιας κοινά αποδεκτής συμφωνίας, για να υπάρξουν Συλλογικές Συμβάσεις, επιδιώκουν οι εκπρόσωποι εργαζομένων και εργοδοτών και ζητούν από το υπουργείο Εργασίας να πραγματοποιήσει νέο γύρο επαφών.

Σε κοινή τους επιστολή, που εστάλη μόλις την περασμένη Δευτέρα, 17 Νοεμβρίου, προς την αρμόδια υπουργό Εργασίας, Νίκη Κεραμέως, ΓΣΕΕ, ΣΕΒ, ΓΣΕΒΕΕ, ΕΣΕΕ, ΣΕΤΕ και ΣΒΕ, ζητούν η συζήτηση για την ενίσχυση του κοινωνικού διαλόγου και την προώθηση των συλλογικών διαπραγματεύσεων να συνεχιστεί σε ανώτατο επίπεδο.

Το υπουργείο Εργασίας φαίνεται ότι ανταποκρίνεται σε αυτή την επιθυμία και είναι πιθανό έως το τέλος της τρέχουσας εβδομάδας να πραγματοποιηθεί άμεση συνάντηση της κ. Κεραμέως με τις αντιπροσωπείες των ανωτέρω συνομοσπονδιών. Στόχος της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου είναι να επιτευχθεί έστω και minimum συμφωνία ανάμεσα στις δύο πλευρές για τα ζητήματα που αφορούν τη βελτίωση των διαπραγματεύσεων.

Κοινοτική οδηγία

Το κρίσιμο ζητούμενο ήταν και παραμένει η περαιτέρω στήριξη των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας (ΣΣΕ). Άλλωστε, η σχετική Κοινοτική Οδηγία, που πριν από ένα έτος εντάχθηκε στην ελληνική νομοθεσία για επαρκείς μισθούς, αποτέλεσε την αφετηρία για να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις και συναντήσεις με όλες τις πλευρές τον περασμένο Μάιο. Από τότε πέρασε σχεδόν ένα εξάμηνο και δεν υπήρξε πεδίο σύγκλισης τέτοιο ώστε να αποτυπωθεί σε κάποιας μορφής συμφωνία. Έτσι, δεν απεστάλησαν υπομνήματα με τις θέσεις όλων των πλευρών προς το υπουργείο Εργασίας, αλλά μια κοινή επιστολή για συνέχιση του διαλόγου. Βέβαια, η συγκεκριμένη Κοινοτική Οδηγία αποτέλεσε αντικείμενο μέχρι και ελέγχου από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Παρά το γεγονός ότι τέθηκαν όρια στα κριτήρια που θα θεσπίζονται οι κατώτατοι μισθοί, αλλά και στο ενδεχόμενο μείωσής τους, ασφαλείς πληροφορίες από τη Σταδίου 29 θέλουν την ελληνική πλευρά να μην αντιμετωπίζει τυχόν ζήτημα αλλαγής της πρόσφατης νομοθετικής παρέμβασης.

Παραδοχή

Δεν είναι τυχαίο ότι στην επιστολή των κοινωνικών εταίρων όλες οι πλευρές παραδέχονται ότι χρειάζεται να «συνεχιστεί η ανταλλαγή απόψεων σε ανώτατο επίπεδο». Έτσι, εκτιμάται ότι μπορεί να «επιτευχθεί μια πιο σφαιρική, ισορροπημένη και κοινά αποδεκτή προσέγγιση για την ενίσχυση του πλαισίου των συλλογικών διαπραγματεύσεων».

Ουσιαστικά, πρόκειται για μια ύστατη προσπάθεια να προκύψει λύση και να συμφωνήσουν οι δύο πλευρές (εργοδότες και εργαζόμενοι). Προφανώς, μετά από έξι μήνες διαρκών διαβουλεύσεων και συζητήσεων, η μη επίτευξη συμφωνίας θα αποτελέσει ένα πρώτης τάξεως «ναυάγιο». Όμως, οι διαφωνίες παραμένουν και για τον λόγο αυτό κρίθηκε θεμιτό, σε αυτή τη φάση, να ζητηθεί από το υπουργείο Εργασίας να αναλάβει ξεχωριστή πρωτοβουλία, λειτουργώντας περισσότερο ως «θεματοφύλακας» του κοινωνικού διαλόγου.

Σε κάθε περίπτωση, βέβαια, υπάρχει και η δέσμευση να παρουσιαστεί «Σχέδιο Δράσης» με συγκεκριμένες παρεμβάσεις που θα στηρίζουν περαιτέρω τις συλλογικές διαπραγματεύσεις. Ο στόχος που έχει τεθεί από την Κοινοτική Οδηγία για ΣΣΕ που θα καλύπτουν το 80% του συνόλου των εργαζομένων κάθε χώρας-μέλους της Ε.Ε. είναι σταθερός. Σε αυτό το πλαίσιο, είχε υπάρξει η πρόθεση η σχετική νομοθεσία να έχει υπερψηφιστεί από τη Βουλή έως το τέλος του τρέχοντος έτους. Εάν, τώρα, συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις και ο κοινωνικός διάλογος, τότε είναι πιθανό η σχετική νομοθετική παρέμβαση να καθυστερήσει και να γνωστοποιηθεί στις αρχές της επόμενης χρονιάς.

Χρόνια προβλήματα

Ωστόσο, όλες οι πλευρές αντιλαμβάνονται ότι τα προβλήματα είναι μεγάλα και δυσεπίλυτα. Άλλωστε, δεν ανάγονται μόνο στην περίοδο των μνημονίων. Παρεμβάσεις που έχουν πλήξει τις Συλλογικές Συμβάσεις έχουν γίνει και σε μεταγενέστερο χρόνο. Διαπιστώνονται αλλαγές στους κλάδους, στις εργοδοτικές και τις εργατικές οργανώσεις. Άρα είναι κρίσιμο να μπορεί να ξεκαθαρίσει το τοπίο, για να μπορούν να υπογράφονται ΣΣΕ που θα καλύπτουν το σύνολο των επιχειρήσεων ενός κλάδου και όχι μέρος αυτών. Άλλωστε, το ζήτημα είναι ξεκάθαρο ότι σχετίζεται με τη βελτίωση της παραγωγικότητας των επιχειρήσεων, που, όπως δείχνουν τα στοιχεία, ολοένα και λιγότερο επηρεάζεται από μισθολογικούς παράγοντες. Αντίθετα, ανακύπτουν ζητήματα επενδύσεων, καλύτερης αξιοποίησης των νέων τεχνολογιών, ώστε να βελτιωθεί η παραγωγικότητα και να γίνουν πιο ανταγωνιστικά τα ελληνικά προϊόντα.

Τα σημαντικότερα «αγκάθια» στις διαπραγματεύσεις

Πιο αναλυτικά, τα προβλήματα κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων επικεντρώνονται στα εξής σημεία:

*ΟΜΕΔ: Ο Οργανισμός Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ) έχει δεχτεί αλλεπάλληλα χτυπήματα από την εποχή των μνημονίων και μετά. Ουσιαστικά, η λειτουργία του έχει υποβαθμιστεί από τη στιγμή που η μονομερής προσφυγή σε Διαιτησία επιτρέπεται μόνο σε ειδικές περιπτώσεις. Προσφυγή σε Διαιτησία όμως με κοινή αποδοχή από εργοδότες και εργαζομένους είναι πολύ δύσκολο να προκύψει. Παράλληλα τίθεται θέμα αναβάθμισης της ποιότητας των υπηρεσιών που προσφέρει ο ΟΜΕΔ, ώστε να λαμβάνονται υπόψη ζητήματα οικονομικής ανάπτυξης και παραγωγικότητας στις τελικές διαιτητικές αποφάσεις που θα προκύπτουν ή ακόμα και στη διαδικασία μεσολάβησης.

*Εκπροσώπηση: Είναι το μεγάλο «αγκάθι» τόσο για εργοδότες όσο και για εργαζομένους. Με διάταξη νόμου από το 2021, έχει τεθεί ως βασική προϋπόθεση για να ισχύουν οι όποιες συλλογικές διαπραγματεύσεις να μπορούν οι συνδικαλιστικές οργανώσεις (εργαζομένων και εργοδοτών) να αποδείξουν ότι εκπροσωπούν το 50%+1 των κλάδων τους. Τα σχετικά μητρώα (ΓΕΜΗΣΟΕ για εργαζομένους και ΓΕΜΗΟΕ για εργοδότες) αποτελούν τον αποκλειστικό ελεγκτή της διαδικασίας. Στην πράξη, έχει διαπιστωθεί πως όσοι δεν θέλουν να τελεσφορήσει η συλλογική διαπραγμάτευση (από εργοδότες, αλλά και από εργαζομένους), επιλέγουν να βγουν εκτός των συγκεκριμένων μητρώων. Τίθεται θέμα μείωσης του ποσοστού εκπροσώπησης ή ακόμα και κατάργησής του.

*Είδος σύμβασης: Ο κοινωνικός διάλογος που βρίσκεται σε εξέλιξη δεν αφορά μόνο τις ΣΣΕ. Επεκτείνεται και σε κάθε είδους Σύμβαση που χρειάζεται κάποιας μορφής διαπραγμάτευση για να τελεσφορήσει (π.χ. Επιχειρησιακή, Ενδοομιλική, Ομοιοεπαγγελματική). Το κρίσιμο ζητούμενο όμως, είναι ποιο είναι κάθε φορά το σωματείο που θα γίνεται αποδεκτό για να διαπραγματευθεί. Με τις διασπάσεις που έχουν γίνει, αλλά και με τις Ενώσεις Προσώπων που έχουν δημιουργηθεί, έχει προκύψει ξεκάθαρο ζήτημα εκπροσώπησης.

Πηγή: https://www.naftemporiki.gr/